Futbol maydonida ko‘zoynak bilan to‘p tepgan yulduz haqida eshitganmisiz? Edgar Davids ismi juda ko‘p “millionlar o‘yini” ishqibozlari uchun tanish. Stadion.uz “ko‘zoynakli” futbolchining hayoti haqida so‘z yuritadi.
Qahramonimiz asli surinamlik bo‘lib, u Amsterdamning eng noqulay hududlaridan biri - immigrantlar gettosida o‘sgan. Otasi portda, onasi bo‘lsa farrosh bo‘lib ishlagan. Edgarning o‘zi esa atrofdagi maydonlarda to‘p surardi. Hatto bolaligida ham Edgar o‘zini hurmat qilishni talab qiladigan yigitcha bo‘lgan. Devidsning ustozi Urma van der Lande buni shunday eslaydi: “Darslarning birida men ikki marta undan oldimga kelishini so‘radim. Devids ikki marta rad etdi va keyin o‘rnidan turib sinfni tark etdi. Keyinroq uning uyiga bordim. — Nega senga aytganlarimga e’tibor bermaysan? deb so‘radim. "Odamlar menga: "Bu yerga kel desa" Ular menga it kabi munosabatda bo‘lishadi. Men esa it emasman, men odamman, - javob qilgan Edgar.
O‘sha paytda Devids komikslar rassomi bo‘lishni orzu qilgan. U "Donald Dak" va "Smurflar" haqidagi seriyalarni qayta o‘qib chiqgan va Roald Dalning "Charli va katta shisha funikulyor" asarini o‘zining sevimli kitobi deb atagan. Taxminan bu vaqtda Davids "Ayaks"ning yoshlar jamoasida edi. Biroz vaqt o‘tgach, Edgardan bir necha ko‘chada yashovchi bir yosh bola ham u bilan akademiyaga qatnar edi. Bu Patrik Klyuyvert. O‘smirlar o‘z maqsadlariga turli yo‘llar bilan borishdi. Devidsning otasi deyarli uyda bo‘lmagan, onasi esa doimo ishlagan. “Ayaks” yoshlar jamoasidagi bir qancha murabbiylar Devidsni klubdan haydab chiqarmoqchi bo‘lgan. Ammo futbolchida o‘zini ko‘rsatish uchun aql bovar qilmaydigan ishtiyoq bor edi.
1991 yilda Davids Amsterdamdagi zamonaviy barlardan birida mashhur gollandiyalik tennischi Richard Kricek bilan uchrashdi.
“Ishonamanki, siz mening kimligimni bilmaysiz.
- Bilmayman.
Mening ismim Edgar Devids. Bir necha yildan so‘ng Gollandiya terma jamoasida o‘ynab, ajoyib mashina haydab ketaman.
- Eslab qolaman, familiyang nima? Devids, to‘g‘rimi?
— Devids!
Ko‘pgina o‘smirlar xuddi shu narsani aytishgan, lekin keyin orzulari bilan xayrlashgan. Ammo Devids shon-sharafga qaysi yo‘l bilan borishni bilardi. Devids birinchi pas, aql bovar qilmaydigan harakatlar va g‘azablangan o‘ynoqi tabiat bilan yarim himoyachiga aylandi. Edgar "Ayaks"ga juda mos tushdi va klub bilan ko‘plab titullarni qo‘lga kiritdi. Uchta chempionlik kubogi, Gollandiya Superkubogida uchta g‘alaba, Gollandiya kubogi sohibi bo‘ldi. 1992 yilda jamoa UYEFA kubogi, 1995 yilda esa Chempionlar ligasi, UYEFA Superkubogi va qit’alararo kubokni qo‘lga kiritdi. Aynan o‘sha davrda van Gal Edgarga “Pitbull” laqabini berdi. Keyinchalik o‘yinchi "Predator" (Gollivud filmi qahramoniga o‘xshashligi uchun) deb ataldi.
1996 yilda Davids "Ayaks"dan "Milan"ga o‘tdi, keyinchalik u bundan juda afsuslandi. “Pitbull”ning Italiya klubidagi faoliyati umuman natija bermadi - uch yil ichida u bor-yo‘g‘i 19 ta o‘yin o‘tkazdi. "Perudja" bilan o‘yinda Edgar raqib darvozaboni bilan to‘qnashib ketdi va oyog‘ini sindirib oldi. Milandagi chorrahalardan birida uni haqorat qilgan ikki yigit kasalxonaga yuborildi. Yaqin atrofdagi mashinada o‘tirgan yoshlar futbolchining xarakteri haqida hech narsa bilishmagan ko‘rinadi. Keyinchalik Edgar gollandni "chirigan olma" deb atagan Alessandro Kostakurta bilan janjallashdi. Tabiiyki, bu Devidsga yoqmadi va u italiyalikning yuziga qattiq zarba berdi.
Doimiy janjallar “qizil-qoralar” rahbariyati bilan munosabatlarning yomonlashuviga olib keldi. Bosh murabbiy Fabio Kapello esa o‘yindan keyingi hissiyotlarga bag‘ishlangan intervyularidan birida Devidsni jamoaning eng yomon futbolchisi deb atadi. Shundan so‘ng “Pitbull”ning "Milan"dagi kunlari sanoqli bo‘lib qolgani oydinlashdi. “Milanga o‘tish katta xato bo‘ldi. Bu mening klubdagi faoliyatimdagi eng yomoni edi”, - deydi Devids. Boshqa tomondan, Edgar o‘zi uchun muhim saboq oldi. U jahon darajasidagi futbolchi bo‘lish uchun o‘zini nazorat qilishi kerakligini tushundi.
Gollandiyalik futbolchi ko‘cha futbolini juda hurmat qiladi. Ko‘rinishidan, bolalikdagi yillar unga ta’sir qiladi. Devids o‘zining savdo brendiga ega, u ko‘cha futboli uchun jihozlar ishlab chiqarish bilan shug‘ullanadi. Korxona ryukzaklar, futbol to‘plari, kiyim-kechak ishlab chiqaradi. Bundan tashqari, Edgar asosan Niderlandiyaning noqulay hududlarida akademiyalarni yaratishda ishtirok etadi. Uning kompaniyasi o‘g‘il bolalarni hamma narsa bilan ta’minlaydi, futbol o‘ynashlari uchun sharoit yaratadi. O‘zining akademiyasi uchun Devidsning o‘zi o‘quv materiallarini yozgan.
Sportchi o‘zining Instagram sahafiasida yozishicha, u tez-tez kikbol musobaqalarida (plyaj futboli va voleybolni birlashtirgan sport turi) qatnashadi. Bir necha hafta oldin Edgar jamoadoshi bilan Dubaydagi turnirda uchinchi o‘rinni egalladi. Devidsni golf maydonida va tennis kortida ham ko‘rishingiz mumkin.
Mirjalol Pardaboyev tayyorladi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
