Portugaliyaning "Benfika" klubi o‘z futbolchilarini qanday qilib katta pulga sotishni juda yaxshi biladi. Lissabonni tark etganidan so‘ng ko‘plab futbolchilar faoliyatini muvaffaqiyatli davom ettirishdi, lekin hammasi emas. Quyida jamoadan ketgan futbolchilarning taqdiri qanday bo‘lganini eslaymiz.
Joriy yozda “Benfika” Darvin Nunyesni “Liverpul”ga 75 million yevro evaziga sotdi. Bu Lissabon tarixidagi ikkinchi yirik savdodir. Tabiiyki, u o‘zini qanday namoyon etishini hali aytish qiyin, ammo statistika shuni tasdiqlaydiki, asosan "Benfika" futbolchilari boshqa klublarga o‘tganidan keyin "ochilish"ni davom ettiradi.
12. Fabio Koentrau - 30 million yevro
Fabio Koentrauning faoliyati g‘alati ko‘rinish olgan. 20 yoshida u "Benfika"dan "Saragosa"ga ijara asosida o‘tadi, keyin esa "Rio Ave"ga ijaraga beriladi. Biroq, 2009 yilda Koentrau "ochilishni" boshlaydi. U 2010 yilgi Jahon chempionatida yorqin ishtirok etdi va bir yildan so‘ng "Real"da o‘ynadi. Dastlab portugaliyalik futbolchi Madriddi yorqin o‘yin namoyish etdi, keyin unga pul tikishdi, lekin asta-sekin u qandaydir tarzda so‘nib qoldi. "Monako", "Sporting" klublarida ijarada o‘ynadi va 2018 yilda u o‘zining tug‘ilgan Rio-Avega qaytdi va u yerda faoliyatini yakunladi.
11. Rodrigo - 30 million yevro
"Real" tarbiyalanuvchisi o‘z klubiga foyda bermadi va "Benfika" uni 6 million yevroga sotib oldi. Avvaliga bu yomon sarmoyadek tuyuldi, bir mavsumdan so‘ng Lissabon klubi uni "Bolton" jamoasiga ijaraga berib yubordi. Angliyada Rodrigo ham o‘zini ko‘rsatmadi, Portugaliyaga qaytdi va keyin ochilib gol ura boshladi. 2014 yilda “Valensiya” hujumchini avvaliga ijaraga olib, keyin 30 million yevroga sotib olgandi. Hujumchi yorqin o‘yin namoyish etdi va Ispaniya terma jamoasida o‘ynay boshladi, ammo baribir o‘zini to‘liq ko‘rsata olmadi. So‘nggi ikki yil davomida Rodrigo "Lids"da o‘ynayapti, biroq uning Angliyadagi faoliyati yana muvaffaqiyatsizlikka uchradi.
10. Gonsalo Guedesh – 30 million yevro
2017 yilda Guedesh Portugaliya futboli uchun deyarli Krishtianu Ronalduning merosxo‘ri bo‘lib tuyuldi. U "Benfika"da ajoyib start oldi va uning uchun katta klublarni kurashni boshladi. Futbolchini qo‘lga kiritish uchun kurashda "PSJ" g‘alaba qozondi. Biroq, Parijda Guyedeshga o‘zini ko‘rsatish juda qiyin edi. Olti oydan so‘ng u "Valensiya"ga yo‘l oldi va u yerda jamoa yetakchisi bo‘la oldi. 2018 yilda “Valensiya” portugaliyalik futbolchining huquqlarini 40 million yevroga sotib oldi. Shu tufayli Denis Cherishev Ispaniya ispan klubining zaxira o‘rindig‘iga o‘tirdi. Guedesh yangi Ronalduga aylangani yo‘q, lekin u "Valensiya"da yaxshi o‘ynadi va shu yilning yozida top-klubga o‘tishi kutilmoqda.
9. Anxel di Mariya - 33 million yevro
Di Mariyaning ham faoliyati g‘alati ko‘rinish olgan. Bir tomondan, argentinalik futbolchi sovrinlar yo‘qligidan shikoyat qila olmaydi, boshqa tomondan, u ko‘p narsaga erishishi mumkin edi, lekin munosib e’tirof ololmadi, degan fikr bor. 2010 yilda u o‘sib borayotgan yulduz sifatida "Real"ga o‘tdi. Madridda di Mariya juda samarali harakat qildi - buni statistika ham tasdiqlaydi: 190 o‘yinda 36 gol va 84 golli uzatma! Biroq, 2014 yilda "Real" uni Xames Rodrigesga almashtirdi. O‘shanda ham madridliklar kolumbiyalikni o‘zining model ko‘rinishi tufayli afzal ko‘rgani, bu esa reklamani yaxshiroq sotish imkonini bergani aytilgandi. Hozir hech kim Di Mariyaning yuqori saviyadagi futbolchi ekanligiga shubha qilmayapti. Argentinalik futbolchi “Manchester Yunayted”ga yo‘l oldi, u yerda u haqiqatan ham o‘ynay olmadi va bir yildan so‘ng "PSJ"ga o‘tdi. Parijda Di Mariya yulduzga aylandi, ammo baribir Fransiya chempionati Ispaniya, Angliya yoki Italiyadagidan pastroq. Ammo Argentina Di Mariyaning yagona goli evaziga Amerika Kubogi finalida g‘alaba qozondi. Bu yoz futbolchi "PSJ"ni tark etdi, lekin yangi top-klubda o‘ynashni rejalashtirmoqda, shuning uchun biz davom etishni intiqlik bilan kutamiz.
8. Renatu Sanshesh – 35 million yevro
2016 yilda Renato Sanshesh haqida tom ma’noda har bir "dazmol"da gapirildi. Yosh portugaliyalik futbolchi bo‘lajak futbol yulduzi sifatida taqdim etildi va top-klublar u uchun astoydil kurashdilar. Bir muddat "Manchester Yunayted" asosiy da’vogar bo‘lgan bo‘lsa-da, yakunda "Bavariya" uni o‘z safiga qo‘shib oldi. Myunxenliklar Yevropa chempionati boshlanishidan oldin shartnomani yopishga shoshilishdi va buni uddalashdi. Aftidan, hamma ajoyib karyera boshlanganiga guvoh bo‘lib tuyuldi, ammo Sanshesh Myunxenda qandaydir tarzda so‘nib qoldi. Oradan bir yil o‘tib, "Suonsi"ga bir yillik ijaraga o‘tdi. 2019 yilda "Bavariya" portugaliyalik futbolchini 20 millionga "Lill"ga sotishga muvaffaq bo‘lganida, bu muvaffaqiyatli kelishuvga o‘xshardi. Biroq, Fransiyada Sanshesh o‘z o‘yini topdi va barcha yutuqlar behuda emasligini isbotladi. Bu yozda 25 yoshga to‘ldi, u top-klubga yangi o‘tishga tayyorlanmoqda. Balki endi Sanshesh o‘zini to‘liq ko‘rsatishga tayyordir.
7. Viktor Lindelyof - 35 million yevro
2017 yilda "Manchester Yunayted" markaziy himoyachi qidirayotgan edi va uni Portugaliyada topib oldi. Viktor Lindelyof "Benfika"dan "Old Trafford"ga 35 million yevro evaziga ko‘chib o‘tdi. O‘shanda shvesiyalik futbolchini juda qadrlashdi va ko‘pchilik uni yangi yulduz himoyachi bo‘lishini kutishdi. 5 yildan keyin bu sodir bo‘lmadi, deb aytishimiz mumkin. Lindelyof xatolar bilan o‘ynaydi va himoyaning asosiy tayanchiga aylana olmadi. Shunisi e’tiborga loyiqki, o‘shandan beri "Manchester Yunayted" Maguayr va Varanni sotib oldi, skandinaviyalik esa, aslida, zaxira o‘yinchisiga aylandi. Qizig‘i, mish-mishlarga ko‘ra, 2017 yilda Lindelyof Manchesterga emas, balki "Zenit"ga o‘tishi mumkin edi.
6. Nelson Semedu - 35,7 million yevro
Dani Alvesh ketganidan so‘ng, "Barselona" faol ravishda o‘ng qanotda uning o‘rniga o‘rinbosar qidirdi va 2017 yilda kataloniyaliklar uni "Benfika"dan sotib oldi. O‘sha paytda Semedu yuqori baholangan edi, shuning uchun bu transfer "ko‘k-anorranglilar" uchun mantiqiy tuyuldi. Biroq, "Barselona"da portugaliyalik futbolchi yuqori darajaga erisha olishmadi. U kataloniyaliklar safida 100 dan ortiq o‘yin o‘tkazgan, biroq bu vaqt ichida atigi 11 ta golli uzatmani amalga oshirgan. "Barselona"da yon qanotlar hujumni faolroq qo‘llab-quvvatlashi kutiladi. 2020 yilda "Vulverxempton" Semedu uchun 32 million taklif qilganida, "Barselona" bunga rozi bo‘ldi. Himoyachi 28 yoshda, u Angliyada o‘ynashda davom etmoqda, ammo undan katta yutuqlarni kutishga arzimaydi.
5. Raul Ximenes – 38 million yevro
Futbol simulyatorlari muxlislari Raul Ximenesni uzoq vaqtdan beri bilishadi, ammo u Yevropaga faqat 23 yoshida, "Atletiko" (Madrid)ga kelganida ko‘chib o‘tdi. "Matraschilar" tarkibida u o‘zini yaxshi ko‘rsata olmadi, bor-yo‘g‘i 1 ta gol urdi va oradan bir yil o‘tib "Benfika"ga qaytdi. Portugaliyada Ximenes uchun ishlar yaxshi ketayotgan edi, ammo unchalik zo‘r emas edi. Hammasi bo‘lib 118 ta o‘yinda u 31 ta gol urdi va 13 ta golli uzatmani amalga oshirdi. 2018 yilda Ximenes "Vulverxempton"ga ijaraga berilganidan Lissabon xursand edi. Biroq, Angliyada hujumchining mavqei ko‘tarilib ketdi va keyingi yozda "bo‘rilar" hujumchini sotib olishdi. "Vulverxempton" tarkibida Ximenes allaqachon 146 ta o‘yin o‘tkazib, 54 ta gol urib, 23 ta golli uzatmani amalga oshirdi. Agar jiddiy bosh jarohati bo‘lmasa, ishlash yanada yaxshi bo‘lishi mumkin edi. Ximenes o‘z jamoasini aniq topdi va o‘zini ko‘rsata oldi.
4. Aksel Vitsel – 40 million yevro
2012 yilning yozida "Zenit" Portugaliyadan ikki futbolchi Xalk va Vitselni katta pulga sotib oldi. Sankt-Peterburgda ular jamoaga Chempionlar ligasida ma’lum cho‘qqilarni zabt etishda yordam berishlariga umid qilishgandi. Bu sodir bo‘lmadi, garchi ikkalasi ham o‘zlarining yuqori darajasini isbotlagan bo‘lsalarda. Vitsel yorqin o‘yin namoyish etdi, lekin "Zenit"da faqat bitta chempionlik va Kubokni yuta oldi. U shartnomani uzaytirishni istamadi va 2017 yilning yanvarida, go‘yoki Xitoyda o‘ynash uchun jo‘nab ketdi. Biroq, oradan bir yarim yil o‘tib Vitsel Yevropaga qaytib, muhim o‘yinchi bo‘lgan Dortmundning "Borussiya" bazasiga yo‘l oldi. Vitsel shu yozda nemis klubini tark etdi, ammo Yevropada qolishni rejalashtirmoqda.
3. Ederson - 40 million yevro
Gvardiola futboli uchun oyoqlari bilan yaxshi o‘ynaydigan darvozabon bo‘lishi juda muhim. Shu sababdan ispaniyalik mutaxassis darhol Jo Xartni rad etdi, ammo Klaudio Bravo Angliyada o‘ynay olmadi. Natijada, 2017 yilning yozida "Manchester Siti" Ederson uchun 40 million yevro to‘ladi va bu qarordan mamnun bo‘lgani aniq. Ba’zida braziliyalik "qaysarlik" qildi, uning bir nechta xatolarini eslab qolishingiz mumkin. Ammo, umuman olganda, Ederson darvozada ishonchli o‘ynaydi, shuningdek, himoyachilarni mag‘lub etish va hujumlarni boshlash imkoniyatini yaratib beradi. Unda Gvardiolaga kerak bo‘lgan hamma narsa bor, u allaqachon "shaharliklar"ga ko‘plab sovrinlarni olib kelishda yordam berdi.
2. Ruben Diash - 68 million yevro
2020 yil yozi oxirida "Manchester Siti" Ruben Diash uchun 68 million yevro to‘ladi va bu o‘ziga yarasha shov-shuv bo‘ldi. Xosep Gvardiola anchadan beri o‘z tizimiga mos keladigan markaziy himoyachi qidirayotgandi, portugaliyalik futbolchi esa Pep xohlayotgan futbolchiga aylandi. Diash ishonchli tarzda asosiy tarkibdan joy oldi va "shaharliklar"ning himoyasidagi haqiqiy ustunga aylandi. Debyut mavsumi yakunida u hatto mavsumning eng yaxshi futbolchisi sifatida ham tan olindi. Diash 25 yoshda, shuning uchun u hali ham rivojlanishi mumkin.
1. Joau Feliks - 127,2 million yevro
"Benfika" va butun Portugaliya futboli tarixidagi eng qimmat futbolchi Joau Feliks hisoblanadi. 2020 yilning yozida Lissabon klubi buning uchun "Atletiko" (Madrid)dan 127,2 million yevro olgan! Feliks "Benfika"da asosiy tarkibda bor-yo‘g‘i bir mavsum o‘tkazdi va u faqat ikkinchi davrada o‘zini yaqqol ko‘rsatdi. Biroq, bu “matraschilar”ning bunday yirik transferni amalga oshirishi uchun yetarli edi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
