«Liverpul»ning so‘nggi ikki mavsumi aql bovar qilmas darajada farqli: 21/22 yilgi mavsum klub o‘zi qatnashgan to‘rtta musobaqaning ham so‘nggi bosqichigacha yetib bordi. 22/23 yilgi mavsum so‘ngida esa jamoa Chempionlar ligasiga ham yo‘llanma ololmadi. Klopp jamoasi bir qator muhim o‘yinchilarni yo‘qotdi, biroq bir nechta xaridlarni amalga oshirdi. Quyida «Liverpul»ning kelgusi mavsumi haqida asosiy jihatlarni tahlil qilishga harakat qilamiz.
Yangi yarim himoya ishonchli startga tayyormi?
«Liverpul» yarim himoyasi hozir ancha ta’mirtalab. 2018 yilning yozidan buyon (2020 yilda Tiago) atigi 1 nafar yarim himoyachi bilan shartnoma imzolagan «Liverpul» endi bir-ikki oy ichida kamida uchta futbolchini xarid qilishga urindi.
Ha, Jeyms Milner, Nabi Keyta, Aleks Oksleyd-CHemberlen, Jordan Xenderson va Fabinyoning ketishini hisobga olsak, bu shartli holat. Tajribali futbolchilar klubni tark etishdi, ularning o‘rniga Aleksis Makallister va Dominik Soboslai keldi. Bundan tashqari, yosh Romeu Laviya (yoki Moyzes Kaysedo) klubga o‘tishi mumkin, bundan tashqari klubdagi yosh o‘yinchilar - Kertis Jons, Xarvi Elliott va Stefan Bayshetichni ham yoddan chiqarmaslik kerak.
Yarim himoya klub ko‘p ishlashi kerak bo‘lgan pozisiyalardan biri edi. Ko‘pchilik yarim himoyadagi muammolarni o‘tgan mavsumdagi omadsizlikning asosiy sababi deb hisobladi. Ko‘pincha «Liverpul» yarim himoyachilari shu paytgacha jamoa muvaffaqiyatida asosiy rol o‘ynagan, bu ayniqsa safardagi o‘yinlarda yaqqol namoyon bo‘ldi.
Yurgen Klopp jamoasida himoyachilar odatda assistentlik bilan bog‘liq hamma narsa uchun javobgardirlar, ammo yarim himoyachilardan talab qilinadigan minimal miqdorni ham yarim himoyachilar bajara olmadilar. Shu bilan birga, yarim himoyachilar Premyer-liganing so‘nggi mavsumida bor-yo‘g‘i 8 ta gol urishdi. Ular himoyada yaxshi o‘ynaganlarida ham bir gap edi, lekin bu ham sodir bo‘lmadi. Tiagoning yakkakurashlarning 50% dan ortig‘ini (57,7%) yutgan va kamida 18 ta o‘yin o‘tkazganlar orasida gol o‘tkazib yuborish bo‘yicha yuqori o‘rinlarda turgan «Liverpul»ning yagona yarim himoyachisi hisoblanadi. Alkantaraning Premyer-ligada bor-yo‘g‘i 18 ta o‘yinda maydonga tushishi katta muammo edi.
«Liverpul»ning har bir yangi yarim himoyachisi o‘tgan mavsumdagi yakkakurashlarning yarmidan ko‘pini yutgan: Makallister (57,3%), Soboslai (50,9%) va Laviya (56,2%). Bundan tashqari, Aleksis va Dominik birgalikda 26 ta samarali harakatni amalga oshirgan.
O‘tgan mavsum yakuniga ko‘ra, «Liverpul» yarim himoyachilarining o‘rtacha yoshi 27,6 (Artur Melodan tashqari) edi. Agar klub Laviya bilan shartnoma imzolasa, o‘rtacha yosh 22,4 yoshni tashkil qiladi va Tiago 24 yoshdan oshgan yagona yarim himoyachi bo‘ladi. Bundan tashqari, yetti nafar yarim himoyachidan faqat ikkitasi 22 yoshdan katta. Bundan tashqari, Laviyadan boshqa har qanday yarim himoyachining transferi jamoa yarim himoyasining o‘rtacha yoshini oshirishi aniq.
Klopp bir qarorga kelishi kerak: u yangi kelganlarga ishonishga tayyormi yoki ularni asta-sekin tarkibga kiritadimi? Tiago, Jons va Elliott mavsum boshida ko‘proq daqiqalarga ega bo‘lsa kerak. O‘rtoqlik o‘yinlariga qaraganda, Mak Allister allaqachon jamoaga juda yaxshi qo‘shilgan.
«Liverpul» bu yozda katta tajriba va yetakchilikni namoyish etadigan futbolchini yo‘qotdi. Biz Fabinyo haqida gapirmoqdamiz. Klubda yangi dvigatelga aylanishi mumkin bo‘lgan o‘yinchilar bilan yangi voqeliklarni qabul qilishdan boshqa iloj yo‘q.
Trent Aleksander-Arnoldga o‘rinbosar bormi?
Trent so‘nggi yillarda dunyoning eng yaxshi o‘ng qanot himoyachilaridan biri edi, ammo uning pasayishi klubning qolgan o‘yinchilariga ham ta’sir ko‘rsatdi. Uni ko‘proq himoyaviy o‘yini uchun tanqid qilishdi. Trent shunday futbolchiki, himoyachi bo‘la turib hujumchilarga xos yuklamalarni ko‘tarishga majbur.
Himoyada Trent Premyer-ligada butun mavsum davomida xavfli zarbaga olib kelgan bor-yo‘g‘i 2 ta xatoga yo‘l qo‘ydi va golga olib kelgan xato kuzatilmadi. U driblingda bor-yo‘g‘i 20 marta mag‘lub bo‘ldi. Bu «Nyukasl» vakili Kiran Tripyerdan 15 taga kam.
Biroq, raqamlar butun voqeani to‘kis aytib berolmaydi, uning o‘yinlarini tomosha qilgan har bir kishi futbolchida ishonch va barqarorlik yo‘qligini ko‘rishi mumkin. Bundan ham hayratlanarlisi shundaki, 21/22 yilgi mavsumda himoyachi 12 ta golli uzatmani amalga oshirgan bo‘lsa, bu mavsumda Premyer-liganing dastlabki 27 turida atigi 2 ta gol urdi. Trent to‘pni qaytarishlar (80) soni bo‘yicha ikkinchi o‘rinda bo‘lib, Kazemirodan atigi 9 taga kam natija qayd etgan. Tizim o‘zgargandan keyin Trent va butun jamoaning o‘yini qanchalik yaxshilanganini inobatga olsak, Klopp yangi mavsumda ham unga sodiq qoladi, deyishga asos bor. O‘yin qayta tuzilganidan beri «Liverpul» mumkin bo‘lgan 30 ochkodan 24 ochko to‘plagan holda ligadagi ikkinchi eng yaxshi jamoa bo‘ldi («Siti» 25 ochko to‘pladi).
Mavsum oldidan ham Yurgen ushbu tizimdan foydalanishni davom ettirishga qaror qilganini ko‘rsatdi. Trent dastlabki ikki o‘yinda himoyaviy yarim himoyachi sifatida o‘ynadi, biroq bu majburiy tarzda amalga oshirildi. Chunki bu pozisiya uchun variantlar yo‘q edi.
«Liverpul» himoyasi yetarli darajada kuchlimi?
Bu yozda klubning yarim himoyasi diqqat markazimizda bo‘ldi, ammo himoya ham ba’zi savollar tug‘dirmoqda. «Liverpul» o‘tgan mavsumda darvoza tomon 370 ta zarbani o‘tkazib yubordi. Bu 21/22 yilgi mavsumdagidan 73 taga ko‘p. Bu, shuningdek, «Liverpul»ning Klopp kelganidan keyingi eng yomon ko‘rsatkichidir. Shuningdek, raqiblar juda ko‘p imkoniyatlarga ega bo‘lishdi, darvoza tomon yo‘llangan zarbalarining 27,8 foizi yuqori imkoniyatlarni keltirib chiqargan bo‘lib, Klopp davridagi eng yomon ko‘rsatkichdir. Klubda himoya pozisiyasiga variantlar juda kam - 30 yoshga kirgan Joel Matip va Virjil van Deyk; Chempionlik mavsumidan buyon barqaror saviyada o‘ynay olmagan Jo Gomes va jamoaga qo‘shilganidan keyin o‘zini yorqin ko‘rsatgan Konate bu vaqt ichida Premyer-ligada atigi 29 ta o‘yin o‘tkazdi. Ko‘p jihatdan Gomes va Konatega jarohatlar to‘sqinlik qilmoqda.
Agar Klopp yangi tarkibdan voz kechsa, Trentning yarim himoyaga o‘tishini hisobga olsak, o‘ng markaziy himoyachi maydonni keng rakursda boshqarishi kerak bo‘ladi. Shu bilan birga, chap qanot himoyachisi Endryu Robertson teparoqqa siljiydi. Shuni inobatga olgan holda, «Liverpul» bu rolda o‘zini yaxshi his qiladigan futbolchini sotib olishi kerak, chunki jamoada hozircha chap oyoqli markaziy himoyachi yo‘q.
«Qizillar» o‘rtoqlik o‘yinlarida juda ko‘p gol o‘tkazib yuborishgan, «Fyurt» va «Bavariya»ga qarshi bahslarda jamoa ikki martadan 4 ta gol o‘tkazib yubordi. Ammo shuni ta’kidlash joizki, o‘yinlarning birinchisida barcha gollar ikkinchi bo‘limda o‘tkazib yuborilgan, o‘shanda asosiy bo‘lmagan himoyachilar va darvozabon maydonga tushgan. «Bavariya» esa himoyadagi bo‘shliqlardan mohirlik bilan foydalandi va bu ularga «Liverpul»ni 4:3 hisobida mag‘lub etish imkonini berdi. Klub kamida 1 ta saviyali himoyachi sotib olishi kerak. Fabinyo o‘tgan mavsum bu pozisiya uchun favqulodda variant bo‘lgan va 20/21 mavsumda u bu yerda tez-tez ishlatilgan. Yangi mavsumda «Liverpul» shunga o‘xshash qaltis vaziyatga tushib qolishni istamaydi.
Kim hujumda o‘ynaydi?
Hujumchi variantlari murabbiyni kamroq tashvishga solsa kerak. Sadio Mane, Divok Origi va Roberto Firmino klubni tark etgan bo‘lsa, avvalgi uchta transfer oynasida Luis Dias, Darvin Nunyes va Kodi Gakpo paydo bo‘lgandi. Ular Muhammad Saloh va Diogo Jota bilan birgalikda Yevropaning eng kuchli hujumkor chiziqlaridan birini tashkil qiladi. Bu Kloppning hujumdagi eng zo‘r imkoniyatlari bo‘lishi mumkin, u avvalroq Mane, Firmino va Salohdan iborat mashhur hujumchilar uchligiga tayangan, Origi, Shakiri va Minamino esa zaxirani ta’minlagan. O‘tgan yozda Maneni yo‘qotganiga qaramay, «Liverpul» cho‘kib qolmadi.
«Man Siti» bilan bir qatorda «Liverpul» APLda 103 ta imkoniyat yaratdi, ammo bu imkoniyatlarning amalga oshirilish foizi past. Faqat 5 ta jamoada realizasiya koyeffisiyenti «Liverpul»dan (37,6%) yomonroq bo‘lgan, Arsenal esa «qizillar»dan 30 ta kamroq imkoniyat yaratganiga qaramay, «Liverpul»dan yuqori foizga ega (47%).
Gakpo yanvar oyida «PSV» Eyndxovendan «qizillar» lageriga qo‘shilganida katta umidlarni oqlamayotgandek tuyulgandi, Jota esa so‘nggi bir necha o‘yinlarda yaxshilandi va uzoq jarohatdan so‘ng tezlikni oshirdi. Diasning mavsumi ham tizzasidan olgan jarohati tufayli yomon ko‘rinish oldi, u 2021/22 yilgi mavsumning birinchi yarmida «Portu» safida Liganing 18 ta o‘yinida 14 ta gol urgandi. Klopp kolumbiyalik futbolchi tezda o‘z formasiga qaytishiga umid qilmoqda. Xuddi shunday, agar Nunyes 2021/22 yilgi mavsumdagi natijalarini endi APLga ham ko‘chirishi kerak. U Portugaliya chempionatidagi 35 ta imkoniyatdan 21 tasini (60%) golga aylantirgandi, unga keyingi mavsumda gollar unchalik katta muammo bo‘lmasligi kerak. Nunyesga «Benfika»da o‘zini ko‘rsatishi uchun bir yil kerak bo‘ldi - 2020/21 yilgi mavsumda «Benfika» uchun 29 o‘yinda 6 ta gol urgandi, keyingi mavsumda esa 28 ta o‘yinda 26 ta gol urgan.
Jota 2022/23 yilgi mavsumdagi ilk golini urishi uchun bir yil sarfladi. U mavsumni 7 ta gol bilan yakunladi va bu ishni so‘nggi 9 ta o‘yinda namoyish etdi. Ulardan 5 tasi Jota asosiy tarkibdalik payti sodir bo‘lgan va bu vaqt ichida u barcha jamoadoshlaridan yaxshiroq natijaga erishgandi. Klopp uchun yoqimli bosh og‘riq - bu hujumchilarni qaysi variantda ishlatish. Rotasiya juda ko‘p bo‘lishi aniq, ammo jarohatlar aralashmasa, Salohning o‘rni hozircha qolganlarga qaraganda ancha mustahkam.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
