«Ayaks» yomon mavsumni o‘tkazmoqda. Navbatdagi mag‘lubiyatdan so‘ng Amsterdam klubi so‘nggi o‘ringa tushib ketdi.
Quyida bu qanday sodir bo‘lganini va mashhur klubning nega quyi ligaga tushib ketishi mumkinligini tushunishga harakat qilamiz.
Mavsum boshidagi falokat
Yakshanba kuni «Ayaks» «Utrext»ga yutqazib, Gollandiya chempionatida so‘nggi o‘ringa tushib ketdi. Bu Amsterdam jamoasining Erediviziyadagi ketma-ket to‘rtinchi mag‘lubiyati va g‘alabasiz sakkizinchi o‘yinidir. «Ayaks» dastlabki turda «Erakl»ni 4:1 hisobida mag‘lub etib, keyin muxlislarni xursand qilishni to‘xtatdi: 7 uchrashuvda 5 ochko – klub uchun antirekord. Natijada, hozir turnir jadvalida birgina «Volendam» Amsterdam jamoasidan yomonroq. Aytgancha, «Utrext» amsterdamliklardan bir ochkoga oldinda edi. «Ayaks»ning zaxirasida ikkita o‘yini bor, shu jumladan o‘sha «Volendam»ga qarshi, ammo tendensiyaning o‘zi dahshatli.
Bu mavsumda jami ikkita muvaffaqiyatli natija qayd etilgan. Yevropa ligasi saralash o‘yinlaridan birida «Ludogores» 4:1 hisobida etilgan bo‘lsa, javob o‘yinida teskarisi bo‘ldi. Turnirning guruh bosqichida «Ayaks» ikki bor durang o‘ynadi – «Marsel» va AEK bilan.
Pul muammosi
«Ayaks»ning natijalari tasodifiy emas, balki umuman klubda sodir bo‘layotgan voqealarning mantiqiy natijasidir. Bu o‘tgan yozda boshlanmadi. Birinchidan, jamoaning o‘zi hozir kadrlar nuqtayi nazaridan juda g‘alati ko‘rinmoqda va muammo... pulga borib taqaladi. 2022 yilning yozida Erik ten Xag Antoni va Lisandro Martinesni «Manchester Yunayted»ga olib ketdi va «Ayaks» ular uchun jami 150 million yevrodan ko‘proq mablag‘ oldi. Bundan tashqari, o‘sha yozda «Ayaks» Allais, Gravenberx va boshqa bir qator futbolchilarni sotdi. Umumiy daromad 200 milliondan oshdi.
Biroq, amsterdamliklar bu pulni juda g‘alati tarzda sarflashdi. O‘sha yozda joriy mavsumni ijarada o‘tkazayotgan Fransisko Konseysao, Xorxe Sanches va Ouen Viyndal 20 million yevroga sotib olingandi. Nima uchun «Ayaks» Stiven Bergveyn va Brayan Brobbi uchun deyarli 40 million to‘lagani hali ham noma’lum.
O‘tgan yozdagi transfer mavsumi ham savollarni qoldiradi. Kudus, Timber, Edson Alvares va boshqalar jami 150 million yevrodan ortiq mablag‘ga sabab bo‘ldi. Shu bilan birga Dushan Tadich va Deyvi Klassenlar jamoani tekinga tark etishdi. 100 milliondan ortiq yangi o‘n bitta (!) o‘yinchiga (yana biri erkin agent sifatida kelgan) sarmoya kiritildi. Himoyachi Yosip Shutalo eng qimmat xarid bo‘ldi va hozircha undan ishonchli o‘yin ko‘rinmayapti. Yangi hujumchi Georgiy Mikautadze «Ayaks» safida hech qachon gol ura olmadi. Qolganlari gapirishga ham arzimaydi.
«Ayaks»ning hozirgi tarkibi haqida eng yaxshi ta’rifni Ronald de Bur bergan: «Siz shokoladni axlatdan yasay olmaysiz. Bularning hammasi qayerga ketyapti? Men chin dildan xavotirdaman. Yangi o‘yinchilarga nisbatan hech qanday ijobiy fikrim yo‘q. «Ayaks» bunchalik ko‘p ikkinchi darajali o‘yinchilarni sotib oladi deb o‘ylamagandim».
Boshqa darajadagi kadrlar bilan bog‘liq muammolar
«Ayaks» ko‘pincha yaxshi murabbiylar uchun boshlang‘ich nuqta bo‘lgan, ammo hozir klub bu borada ham muammolarga duch kelmoqda. Ten Xagdan keyin «Bryugge» klubidan amsterdamliklar Alfred Shroyderga qo‘ng‘iroq qilishdi, u muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Ammo klub rahbariyatining munosabati g‘alati edi. Bu yozda Amsterdam jamoasini avvallari kichik mahalliy klublarda ishlagan va muvaffaqiyatga erisha olmagan Moris Shtayn boshqardi. Umuman olganda, uning jamoalari hech qanday inqilobiy futbol ko‘rsatishmadi.
Biroq, barcha muammolar hali ham rahbariyat tomonidan qabul qilingan qarorlardan kelib chiqadi, bu ham sezilarli darajada o‘zgargan. Birinchidan, sport direktori Mark Overmars ayollarga shilqimlik qilgani uchun «Ayaks»ni tark etdi. O‘tgan mavsum oxirida Edvin van der Sar bosh direktor lavozimini tark etdi.
2023 yilning may oyida Dortmundning «Borussiya»sida bir paytlar ajoyib ishlagan Sven Mislintat sport direktori lavozimiga taklif qilindi. Ammo sentyabr oyidayoq «Ayaks» uni klubda qo‘llab-quvvatlamaganini aytib, ishdan bo‘shatgandi. Shu bilan birga, «Ayaks»da moliyaviy firibgarlik bo‘yicha tergov boshlandi. Yaqinda Klaas-YAn Xuntelaar ajoyib so‘zlar bilan nafaqaga chiqdi. Sobiq niderlandiyalik forvard yaqinda «Ayaks» akademiyasiga jalb qilingandi, biroq boshqaruv lavozimini tark etdi. Uning qancha vaqtga ketgani noma’lum. «Ayaks»dagi tartibsizlikni Eduard Spersyan bilan bo‘lgan uzun voqelik isbotlaydi. Klub uning nomzodini uzoq vaqt ko‘rib chiqdi, «Krasnodar» yarim himoyachisining o‘zi Amsterdamga ketishga tayyor edi. Biroq, yakunda «Ayaks» Rossiya klubi bilan munosabatlarni o‘rnatishni istamagani ma’lum bo‘ldi.
Ayaks quyi ligaga tushib ketishi mumkinmi?
Voqealarning bunday burilishiga haligacha ishonish qiyin. Klubning barcha muammolarini inobatga oladigan bo‘lsak, «Ayaks»ning quyi ligaga tushib ketishiga mutlaqo ishonish mumkin emas. Axir Gollandiya chempionati ancha yuqori zichlikka ega. Ha, «Ayaks» hali ham eng so‘ngisidan oldingi o‘rinni egallab turibdi, lekin shu bilan birga, amsterdamliklar Konferensiyalar ligasi yo‘llanmasi uchun pley-off zonasidan atigi yetti ochko ortda qolmoqda (zahiradagi ikkita o‘yin haqida eslaylik). Yana bir narsa shundaki, Yevropa Ligasiga chiqish uchun Amsterdam jamoasi to‘rtinchi o‘rindagi «Tvente»dan o‘n yetti ochko ortda qolmoqda.
Shu bilan birga, «Ayaks» klubda jiddiy muammolar borligini tan olishi kerak. Salbiy transfer kampaniyasi, menejerlar va murabbiylarning rotasiyasi, bu yerda tizim yo‘q. Bularning barchasi jamoani hozirgi nuqtaga olib keldi. Agar «Ayaks» yaxshilanishni boshlamasa, u holda jamoa yaqin kelajakda o‘z darajasiga qaytishi dargumon.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
