PAOK klubining rossiyalik xo‘jayini maydonga to‘pponcha bilan tushib, katta mojaro va muhokamalarga sababchi bo‘ldi. Uni bunday keskin harakatlanishga kim yoki nima majbur qildi?
Gresiya futbolida ro‘y bergan noodatiy voqeadan kelib chiqib, Ivan Savvidi shaxsiga kengroq to‘xtalishni lozim topdik.
Bunda bizga bombardir.ru sayti ijodkorlari tomonidan tayyorlangan maqola qo‘l keldi.
Asosiy ma’lumot
Biznesmen, siyosatchi, iqtisod fanlari nomzodi. Ivan Savvidi vaqtida Don tamaki fabrikasida oddiy xodim bo‘lib ishlagan. 1993 yilga kelib, «Don tamakisi» kompaniyasi bosh direktoriga aylanadi. Yana 10 yildan keyin davlat Dumasi deputati sifatida siyosiy faoliyatini boshlaydi.
2004 yili esa «Agrokom guruhi»ga asos soladi. Ushbu boshqaruv xoldingi «Don tamakisi» kompaniyasidan tashqari, Rostov xalqaro aeroportini ham o‘z ichiga olgandi.
Savvidi va Rostov futboli
Biznesmen yangi asrning boshida «Rostov» prezidenti lavozimini egallaydi va klubga 3 yil davomida rahbarlik qiladi. Rostovliklar aynan uning boshqaruv davrida, aniqrog‘i, 2003 yilning yozida Rossiya kubogi finaliga chiqishgan, ammo yakuniy o‘yinda «Spartak»ka 0:1 hisobida yutqazishgandi.
Savvidi «Rostov»dan ketgach, shaharning bosh-qa bir klubi - SKAga yordam beradi. Ya’ni prezident rolida ishlab, «armiyachilar»ni Rossiya birinchi divizioniga olib chiqadi. To‘g‘ri, uning SKAdagi faoliyati ham uzoqqa cho‘zilmaydi - 2006 yilning boshida boshqaruvni qo‘lga olib, mavsum-2008 yakunida jamoadan ketadi.
Darvoqe, Savvidi aynan o‘sha vaqt «Rostov» va SKA klublarini birlashtirish g‘oyasini ilgari surgandi, biroq uning bu taklifi qo‘llab-quvvatlanmaydi.
Berdiyev bilan janjal
Savvidining o‘zi mojaroga bog‘liq taxminlarni inkor etgan, biroq chindan ham, g‘alati vaziyat yuzaga kelgandi. «Rostov» mavsum-2015|2016da Qurbon Berdiyev qo‘l ostida ajoyib o‘ynab, chempionlikka da’vogarlik qildi va yakunda o‘z tarixida ilk marta kumush medal sohibi bo‘ldi.
Biroq jamoa kelasi mavsum Yevropa Chempionlar Ligasiga boshqa murabbiy - Dmitriy Kirichenko boshqaruvida kirishdi. Rasmiy qog‘ozlarda esa Ivan Danilyans bosh murabbiy sifatida ko‘rsatildi (u asosan intervyu berar va matbuot anjumanlarida qatnashardi).
Murabbiylar shtabida shuningdek, Berdiyev ham bor edi. Lekin asli turkmanistonlik mutaxassis o‘yinlarni shunchaki, maslahatchi maqomida kuzatish bilan cheklanardi. O‘sha vaqt Savvidining ham «Rostov»ga aloqasi yo‘q emasdi - unga tegishli «Agrokom guruhi» klubning bosh homiysiga aylangandi.
2016 yilning avgustida tahlikali holat yuzaga qalqib chiqdi. «U 2 yil murabbiy rolida ishladi va bu orada 20 marta norozilik janjali ko‘tardi. Deylik, «Mana bu talab bajarilmasa, ertaga mashg‘ulotga chiqmaymiz» qabilida shart qo‘yishi oddiy hol bo‘lib qolgandi», - dedi Savvidi.
Murabbiy esa bunga yanada keskinroq ohangda javob berdi: «Oxirgi o‘zaro uchrashuvimizdan so‘ng bu odamdan mutlaqo «qo‘l yuvganman». U men uchun o‘lgan...». Oradan bir necha oy o‘tgach, homiylik to‘xtatildi va Savvidi yana Berdiyevni esladi: «Uni ko‘rganimga 100 yil bo‘ldi va yana 100 yil ko‘rmaslikni istardim».
Darvoqe, ayni payt «Rostov» saytida berilgan klub homiylari ro‘yxatida «Agrokom guruhi» yo‘q.
PAOK
Savvidi 2012 yilning yozida Gresiyaning PAOK klubi aksiyalari nazorat paketini sotib oldi. Saloniki jamoasi rossiyalik funksionerga chamasi 10 million yevroga tushdi. PAOK o‘z tarixida Gresiya chempionatida atigi 2 marta zafar quchgan, xolos. E’tiborlisi, boshqaruv Savvidi izmiga o‘tgach, klub azaliy orzusiga ancha yaqinlashdi.
To‘g‘rirog‘i, milliy chempionatni 3 marta 2-o‘rinda yakunladi. Aytgancha, bundan 2 yilcha oldin PAOK direktorlar kengashi a’zosiga aylangan taniqli sobiq hakam Lyubosh Mixel ayni payt klub prezidenti lavozimida ishlamoqda.
Eng muhimi, PAOK mavsum-2013|2014da Yevropa Chempionlar Ligasi guruh bosqichiga yo‘l olishi mumkin edi, biroq Savvidi jamoasiga biroz omad yetishmadi. Ya’ni yunonlar turnir saralashining «pley-off» bosqichida «Shalke»dan ustun kelolmadilar - 1:1, 2:3.
Umuman, jamoa so‘nggi yillarda YELning doimiy ishtirokchisi sifatida gavdalanayotgan bo‘lsada, 1|16 finalga atigi bir marta chiqdi, xolos. PAOKning o‘tgan yili may oyida Gresiya milliy kubogini qo‘lga kiritganini ham aytish o‘rinli.
Yangi mojaro
Gresiya chempionatidan o‘rin olgan PAOK - AYEK o‘yini davom etayotgan pallada Ivan Savvidi maydonga tushib, bosh hakam bilan orani ochiq qilmoqchi bo‘ldi. Uning kamarida to‘pponcha osig‘lik turgani shundoq ko‘rinib turdi. Aytish joiz, mamlakat birinchiligining oxirgi 13 mavsumidan 12tasida oltin medal «Olimpiakos»ga nasib etdi.
Joriy mavsum esa chempionlik «intriga»si nihoyat, yana jonlandi. Hozirda AYEK, PAOK va «Olimpiakos» klublari g‘oliblik uchun chinakamiga kurash olib bormoqda. Hattoki, nisbatan kamtarin «Atromitos»da ham turnir jadvalida 1-o‘ringa ko‘tarilish imkoniyati yo‘q emas.
Fevral oyi oxirida PAOK aynan bosh favorit - «Olimpiakos»ni qabul qildi. O‘shanda muhim 3 ochko Pirey klubi hisobiga yozildi, biroq natijaga ko‘ra emas, balki Gresiya futbol federasiyasi Intizom qo‘mitasi qarori bilan.
Qisqasi, «Oli» bosh murabbiyi yuziga kassa apparati ruloni bilan urishgani uchun o‘yin qoldirildi va PAOKka texnik mag‘lubiyat, raqibga shunday g‘alaba berildi. Yana bir markaziy o‘yin - PAOK va AYEK o‘rtasidagi to‘qnashuv esa vaqtida o‘tkazildi va deyarli oxiriga yetkazildi ham.
«Deyarli»... Gap shundaki, uchrashuvning oxirgi daqiqalarida mezbonlar gol urishdi (bu vaqtda hisob ochilmagandi - 0:0), ammo hakam «ofsayd»ni qayd etib, uni inobatga olmadi. Natijada Savvidi o‘zini tutib turolmay, tansoqchilari bilan birga maydonga yugurib tushdi. «Hammasi shundoq yonimda ro‘y berdi, - dedi o‘yindan keyin AYEK murabbiyi Manolo Ximenes.
- Xuddi Klint Istvud filmlaridagi kabi holat: u hakamga oshkora tahdid solib, tamom bo‘lganini aytdi». Boshqa bir manbada yozilishicha, Savvidi referiga «Hakamlik ishingni tugatding, tamom...», deya baqirgan. Aslida o‘sha vaziyat juda murakkab edi. Darhaqiqat, «ofsayd» yo‘q emasdi, ammo hakam buni passiv o‘yindan tashqari holat sifatida baholasa ham bo‘lardi.
«Ivan Savvidi hech kimga tahdid qilmadi. Ha, u maydonga tushib, sport reglamentini buzdi, ammo kimnidir dag‘dag‘a bilan qo‘rqitmadi, xususan, qurol o‘qtalgani yo‘q. Bu borada yozilgan barcha xabarlar faktlarga aslo to‘g‘ri kelmaydi» - biznesmenning matbuot xizmati shu ma’noda bayonot berdi.
Endi AYEK Savvidi xatti-harakati yuzasidan FIFA va UYEFAga shikoyat yozmoqchi. «FIFA ushbu mojarodan xabardor va hali barchasini to‘liq o‘rganib chiqadi», - dedi BBC muxbiri «Tvitter»dagi sahifasi orqali.
Gresiya matbuoti xabarlariga ko‘ra, mahalliy polisiya Savvidini qamoqqa olish uchun order chiqargan. Zero, mamlakatdagi qonunga binoan, futbol stadionlarida qurol olib yurish qat’iyan man etilgan.
Lekin hisbga olish orderi qurol ko‘tarib yurish emas, balki maydonga bostirib kirish va janjal ko‘tarishga bog‘liq. Ta’kidlanishicha, Savvididan tashqari, yana 4 kishi qamoqqa olinadi.
InterFutbol.uz ning Telegram dagi sahifasiga ulaning – eng so‘nggi yangiliklar, qiziqarli bloglar va tahliliy materiallar endi bir to‘plamda.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
