Buyuk Britaniyaning eng boy fuqarosi - «Chelsi»ni sotib olishga da’vogar. Eng qizig‘i, u aslida «MYU» muxlisidir. Tabiiyki, London klubining hozirgi sohibi Roman Abramovich milliarderdan imkoni boricha ko‘proq pul undirishga urinib ko‘radi, agarda savdoga moyillik sezsa, albatta. Xo‘sh, «aristokratlar»ga kuchli ta’sir etishi kutilayotgan holat qanday rivojlanmoqda?
66 yoshli biznesmen Jim Retkliff - Buyuk Britaniyaning eng sarvatmand odami. U 2018 yilning yozidan buyon «Chelsi» atrofidagi ishlarni diqqat bilan kuzatib kelmoqda. Aniqroq aytsak, Retkliff bundan 7-8 oy muqaddam xitoyliklar bilan raqobatga kirishib, London jamoasini sotib olish harakatini boshlagandi, biroq Roman Abramovich uning birinchi real taklifini qabul qilgani yo‘q. Mana, yangi mavsumlar oralig‘i tobora yaqinlashayotgan pallada Retkliff yana kelishuvga erishish ilinjida. Angliya OAVda yozilishicha, rossiyalik oligarx klub aksiyalari uchun 2,1 mlrd. funt olmoqchi. Retkliffning umumiy boyligi esa naq 21 mlrd. funtga baholanmoqda. Ikki summani taqqoslasak, Retkliff uchun Roman Arkadyevich talabini qondirish unchalik muammo tug‘dirmaydigandek. Lekin kelishuvni amalga oshishiga to‘sqinlik qiluvchi omillar ham yo‘q emas. Birinchidan, Abramovich «Chelsi»ni shu qadar yaxshi ko‘radiki, undan batamom ko‘ngil uzolmayapti. Ya’ni har qanday holatda ham, jamoani nazorat qilishda davom etmoqchi. Ikkinchidan, Retkliff katta xarajatga moyil emas, har holda, u yirik transferlarga hamisha salbiy munosabat bildiradi.
Xo‘sh, Jim Retkliff kim? U nima bilan shug‘ullanadi? Futbolga qiziqishi qay darajada?
uw Retkliff biznesi yirik korporasiyalarga qarashli qiziqarsiz loyihalarni sotib olish strategiyasiga asoslangan. U ayni shu yo‘l orqali shaxsiy kimyoviy kompaniyasi - Ineos taraqqiyotini ta’minlagan. Diqqat qiling, hozirda 22ta mamlakatdagi naq 181ta korxona Ineos tarkibida mujassam. Ularda tayyorlangan kimyoviy xom ashyolar asosan dori-darmon, mebel va hattoki, mobil telefonlari ishlab chiqarishga yo‘naltiriladi. Retkliff kompaniyasida jami 18500 kishi ishlamoqda.
uw Hammasi shu qadar yaxshi rivojlandiki, Retkliff 2018 yili risar unvoniga loyiq ko‘rildi. U bunga qadar neft va kimyo biznesi taraqqiyotiga qo‘shgan hissasi uchun alohida mukofot ham olgandi. Darvoqe, Retkliff shu yil fevral oyidan e’tiboran Buyuk Britaniyaning neft va kimyo sanoatiga million funt miqdorida sarmoya kiritadigan bo‘ldi.
uw Retkliffga daxldor eng asosiy va yangi xabar - u yaqinda Team Sky velosipedchilar jamoasi sohibiga aylandi. Rejaga muvofiq, may oyidan jamoa nomi biroz o‘zgaradi - Team Ineos. Aytgancha, Jim oldinroq yelkanli qayiq sportiga 100 million funtdan ko‘proq sarmoya ajratgandi. E’tiborlisi, Retkliff Britaniyaning Ineos Team UK jamoasi bilan Amerika kubogi-2021da zafar quchmoqchi.
uw Jim Retkliff ixtiyorida futbol klubi ham bor. U 2017 yili Shveysariyaning «Lozanna» jamoasini sotib olgandi. Biroq lozannaliklar milliarder rahbarligida darhol quyi ligaga tushib ketishdi. To‘g‘ri, klub joriy mavsumdayoq Shveysariya elit divizioniga qaytmoqchi. Aytishlaricha, Retkliff «Lozanna»ning ishlariga aslo befarq emas, klubga doimiy tarzda yetarli miqdorda mablag‘ ham ajratmoqda. Deylik, hattoki, Zayniddin Zidanning o‘g‘li - Enso taklif qilindi (hozir boshqa jamoada ijara kelishuvini o‘tamoqda). Ikkinchi tomondan, Jim «Lozanna» muxlislari bilan janjallashishga ham ulgurdi. Gap shundaki, u klub ramzi va rasmiy ranglarini o‘z kompaniyasi brendiga muvofiqlashtirishni istadi, fanatlar esa bunga qarshi chiqib, barchasini eski holatida qoldirishga erishdilar.
uw Retkliff «Chelsi» o‘yinlarini «Stemford Brij»da tomosha qilish huquqini beruvchi yillik abonementga ega, ammo u qaysi klubni ko‘proq yoqtirishini hech qachon yashirgan emas. Britaniyalik biznesmen - «Manchester Yunayted»ning chin fanati. To‘g‘ri, bu fakt «Chelsi»ni sotib olishiga katta xalaqit bermasligi mumkin, ammo londonliklarning e’tiroz bildirishlari tayin, baribir.
uw Daily Mile Foundation xayriya jamg‘armasi Retkliffdan munosib moddiy yordam oladi. Milliarderning fikricha, bolalar ortiqcha vazn muammosidan qutulish uchun maktabda har kuni 1 mil (1609 metr) yugurishlari kerak. Britaniyada insonlar salomatligini yaxshilash - Bu Jim Retkliffning hayotiy maqsadi. Demakki, sport jamoalariga qiziqish va egalik qilish - uning uchun ideal variant. Ehtimolki, «Chelsi»ni sotish mavjud muammolarni bartaraf etish yo‘lidir. Zero, Buyuk Britaniya va Rossiya o‘rtasidagi aloqalar yomonlashuvi oqibatida Abramovich o‘tgan yilning yozidayoq viza olish masalasida qiyinchilikka duch keldi. To‘g‘ri, Roman Arkadyevich Isroil pasportiga ham ega va bu uning uchun zaxira variantidir. Biroq fakt shuki, rossiyalik biznesmen joriy mavsumga jiddiy yondashgani yo‘q. Deylik, «Stemford Brij»ni qayta qurish rejasini ortga surdi, klub ishiga oldingidek faol aralashmadi. Buning ortidan «Chelsi» boshqaruv yo‘nalishlarida bir qator masalalar ko‘tarildi. Hozircha hammasi o‘ta dahshatli emas, ammo jamoaning ichki ishlari o‘z-o‘zidan hal bo‘lmasligi ham aniq. Ayniqsa, transferlar bo‘yicha qo‘yilgan taqiq vaziyatni yanada og‘irlashtirishi mumkin. Axir «Chelsi» kelasi yozda xaridlarni amalga oshirolmaydi. Har holda, FIFA qaroriga nisbatan shikoyatlar va turli apellyasiyalarning natija berishi qiyin masala. Boz ustiga, «aristokratlar» CHLga yo‘llanma ololmaslik xavfi ostida turishibdi. Ichki chempionatda hozirgi 6-o‘rindan kuchli to‘rtlikka sakrash oson emas, YELda g‘alaba qozonish orqali CHLga qo‘shilish yanada qiyinroq. Eng yomoni, jamoaning ichki muhitiga havas qilib bo‘lmaydi, shunga muvofiq, Maurisio Sarri iste’fo yoqasida turibdi, hattoki, terma jamoalar o‘yinlari sabab, yuzaga kelgan tanaffus payti ham.
Bosh murabbiy va darvozabon Kepa Arrisabala o‘rtasidagi mojaro darhol bartaraf etilgan bo‘lsada, tarkib yaxlitligini saqlab qolish ham mushkul, baribir. Jumladan, Eden Azarning «Real» safini to‘ldirishga chog‘lanayotgani haqidagi xabarlar keti uzilmayapti. Ha, «Chelsi» bu borada barcha takliflarni chetga surmoqda va oxirigacha shunday qilmoqchi. Ammo belgiyalik yetakchining qolishiga kafolat yo‘q. Kallum Xadson-Odoi klubdan ketmaydigan bo‘ldi, ammo uning «Bavariya»ga o‘tishi xususidagi gap-so‘zlar hali barham topmadi. Nemislar yozda yangi taklifni ilgari surmoqchilar. Futbolchi va «Chelsi» o‘rtasidagi shartnoma 2020 yilning yozigacha mo‘ljallanganini inobatga olsak, klub potensial iqtidorga ega yosh yulduzchani yo‘qotishi hech gap emas. O‘z o‘rnida aytish kerak, yana bir yaqqol muammo borki, buni ustunlikka aylantirish imkoni bor. Ayni payt «Chelsi»ning 40 nafardan ko‘p futbolchisi boshqa klublarda o‘ynamoqda - ijara kelishuvi. Rahbariyat yozda ayni shu yigitlar hisobiga tarkibni kuchaytirish imkoniyatiga ega, shuning barobarida ortiqcha o‘yinchilarga yana ma’qul jamoalar topish zarurati ham bor. Ha, ijarachilar orasida Romelu Lukaku yoki Kevin de Bryuyne darajasidagi ijrochilar yo‘q, lekin ayrim yigitlarda «Chelsi»ning asosiy tarkibi talabiga javob berish salohiyati bor. Klub boshqaruviga yangi xo‘jayin kelishi bilan muammolar birdaniga hal bo‘lmasligi tayin, harqalay, futbolchilar saviya bobida darhol «Manchester Siti» yoki «Liverpul» vakillari bilan tenglasholmaydilar. Lekin ishga yondashuv o‘zgaradi - yangi odamlar, o‘zgacha uslub... «Chelsi» uchun hozirda eng zaruri shu - yangi «qon tomchisi».
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
