Bugun 4 mart. Shu sanada tug‘ilgan futbolchilar ro‘yxatini yaxshilab qarab chiqib, argentinalik bir vunderkindda to‘xtadim. Boshqa yulduz e’tiborimni torta olmasligi aniq edi.
Ariel Ortega. “Xo‘tik” nomi bilan mashhur bo‘lgan yigit 1974 yil tug‘ilgan. Argentinaning “River Pleyt”idagi o‘yinlari bilan tanilgan. Juda yosh. Argentinada yoshlarga ko‘p imkon beriladi, shu bois hech kimni bu natija bilan ajablantira olmaydi. Biroq, Yevropadagi o‘yinlari bilan, terma jamoasi tarkibida mundialdagi ishtiroki bilan har qanday tahsinga loyiq.
Ortega ko‘hna qit’ada uchta jamoada o‘ynagan. “Valensiya” — alohida qissa. “Mestalya” hali-hanuz uning ajoyib driblinglarini unuta olmaydi.
O‘tgan asr oxirlarida porlagan yulduz keyinroq Italiyaga — avval Genuyaga, so‘ng Parmaga yo‘l oldi. Arielning eng katta muammosi — Argentina futboli uslubidan voz kecha olmasligi edi. To‘p bilan uzoq qolib ketishi, ortiqcha fintlar va murabbiylar taktikasiga umuman bo‘ysunmaslik...
Ortega qobiliyati darajasida porlamadi baribir. Aslida o‘ta, o‘ta iste’dodli yigit edi. Hamma bilardi buni. O‘zi ham. Xarakteri faoliyatini yedi. Yevropaning istalgan klubida o‘ynasa hamki, Argentinasini sog‘inaverdi u. O‘sha yerdagi chempionliklarini emas, vatanidagi futbol uslubini sog‘inaverardi...
“River”ga yana qaytar ekan, Italiyaning eng ko‘zga ko‘ringan nashriga: “Evropadan qutuldim. O‘zingizga buyursin sovuq futbollaringiz!” deb intervyu berib ketgan yigit shu bo‘ladi.
Argentinasini sog‘inib yashagan Orteganing faoliyatini o‘rgansangiz, eng yaxshi o‘yinlarini terma jamoadan topasiz. Chindan ham u terma jamoasini klublardan ustun sanagan.
Fransiyadagi mundialda Argentina o‘z tarixidagi eng kuchli tarkibi bilan o‘ynagan. Ortegaga qo‘shilib Krespo, Galyardo, Batistuta, Veron va Klaudio Lopes istalgan himoyaga qo‘rqinch ulashsa, Shamot, Dzanetti, Ayala, Almeyda, Simeone, Sensini va Roa istalgan hujumga qarshi tura olardi. Maradona davridan keyin Argentina ana shunday yigitlari bilan siylangan edi.
Darvoqe, Maradona. Ortegani aslida barbod qilgan narsa ham shu nom. “Ikkinchi Maradona” degan nom yuki. O‘zi ko‘p bora bu ta’rifdan boshi osmonda ekanligini aytar, tabiiyki maydondagi harakatlari ham shu nomga bog‘lanib qolgandi. “Parma” murabbiyi unga: “Hadeb ortiqcha fint qilaverma, “ikkinchi Maradona” bo‘lishdan ko‘ra “birinchi Ortega” bo‘lishni o‘ylamaysanmi?” deganida, Ariel: “Menga “birinchi Ortega” bo‘lishdan ko‘ra “ikkinchi Maradona” bo‘lish yaxshiroq!” deb javob bergandi.
“Ikkinchi Maradona” faoliyatini Argentinaning quyi divizionlaridagi jamoalarda yakunladi. “River”dagi ajoyib faoliyatiga esa, o‘sha paytdagi klub ustozi Diyego Simeone nuqta qo‘yib ketgan. “Sen Argentinadan boshqa joyda o‘ynay olmagansan, endi Argentinada ham o‘ynay olmaysan”, degandi murabbiy. Simeonening o‘zi ko‘hna qit’ada ishlab ketdi. Har holda, bu uchrashuv bejiz sodir bo‘lmagan.
Bugun 46 yoshini nishonlayotgan Ariel haqidagi eng to‘g‘ri ta’rifni Maradona bilan bir paytda terma jamoada o‘ynagan Xorxe Valdano aytib o‘tgan: “U argentinaliklar ichidagi eng argentinalik futbolchi. O‘zining o‘yini bilan vatani Argentina ekanligini eslatib turadi. Ortega — futbol ensiklopediyasi, lekin u Argentina virusi bilan kasallanganki, jismonan hech qachon Yevropada o‘ynab ketolmaydi”.
Xayrulla HAMIDOV.