O‘tayotgan yilning ohirida Jahon chempionatiga start berilishi barchaga ma’lum. Shunday ekan mundial haqidagi qiziqarli faktlar va rekordlar e’tibor qaratishingizga sabab bo‘lsa kerak. Mana shunday rekordlardan bir qanchasi haqida quyida bilib olishingiz mumkin.
2
chempion unvonlari Vittorio Posso tomonidan qo‘lga kiritildi
O‘tgan asrning 30 yillarida ikki marta chempion bo‘lgan Italiya terma jamoasi bosh murabbiyi hozirgacha ikki marta (1934 va 1938 yillar) chempionlikni qo‘lga kiritgan yagona mutaxassis hisoblanadi. Posso boshchiligida italiyaliklar 9 o‘yindan 8 tasida g‘alaba qozonishgan. Faqat ispanlar bilan 1934 yilgi chorak final o‘yinlari bundan mustasno edi. Bu durang (1:1) bilan yakunlangan o‘yin. Ekstra-taymlarda esa Italiya g‘alaba qozongan.
25
Helmut Shyon shogirdlari
Uning qo‘l ostida Germaniya terma jamoasi qatorasiga to‘rtta jahon chempionatida ishtirok etdi. Va u har birida kamida 6 ta o‘yin o‘tkazdi (1974 yilgi Jahon chempionatida - 7). U uch marta sovrindorlar - kumush-1966, bronza-1970 va oltin-1974. Va faqat 1978 yilda u 6-o‘rinni qo‘lga kiritgan.
16
Helmut Shyon g‘alabalari
Germaniya terma jamoasi bosh murabbiyi eng ko‘p g‘alaba qozongan murabbiy hisoblanadi: 1966 yilgi jahon chempionati - 4 g‘alaba, 1970 yilgi jahon chempionati - 5, 1974 yilgi jahon chempionati - 6.
6
Karlos Alberto Parreyra boshchiligidagi turli jamoalar
Ushbu braziliyalik murabbiy yana bir rekordni takrorladi: uning qo‘l ostida 5 ta jamoa JCHda ishtirok etgan. Serbiyalik Boran Milutinovich birinchi bo‘lib bunday muvaffaqiyatga erishdi: u Meksika (1986), Kosta-Rika (1990), AQSH (1994), Nigeriya (1998) va Xitoy (2002) terma jamoalarini boshqargan. Parreyra Quvayt (1982), BAA (1990), Braziliya (1994 va 2006), Saudiya Arabistoni (1998) va JAR (2010) terma jamoalari bosh murabbiyi bo‘lgan. Uning qo‘l ostida braziliyaliklar 1994 yilgi jahon chempionatida g‘alaba qozonishgan.
11
Luiz Felipe Skolarining ketma-ket g‘alabalari
Mutaxassisning seriyasi 2002 yilda boshlangan, o‘shanda Braziliya 7 uchrashuvning 7 tasida g‘alaba qozongan (hozirgacha bo‘lajak jahon chempioni yetti uchrashuvning barchasida g‘alaba qozongan yagona jamoa). 4 yildan so‘ng Skolari jahon chempionatiga guruh bosqichida 3 ta o‘yinda va 1/8 finalda gollandlarga qarshi o‘yinda (1:0) g‘alaba qozongan. Shu tariqa, Skolari umumiy hisobda 24:5 hisobida ketma-ket 11 g‘alabaga erishdi. Ketma-ket mag‘lubiyatsiz o‘tkazilgan 12 uchrashuv ham jahon chempionati rekordi hisoblanadi.
27
yoshida eng yosh bosh murabbiy - Xuan Xose Tramutola edi
U Argentina terma jamoasini 1930 yilda birinchi jahon chempionatida boshqargan. 15 iyul kuni bo‘lib o‘tgan Fransiyaga qarshi (1:0) ochilish o‘yini kuni Tramutola 27 yoshu 267 kunlik edi. Jahon chempionatlari tarixida 30 yoshga to‘lgunga qadar terma jamoani boshqargan yana bitta mutaxassis bo‘lgan. Xuddi shu 1930 yilgi jahon chempionatida vengriyalik Dyordji Ort boshlang‘ich uchrashuv kuni 29 yoshu 77 kunlik edi.
71
yil eng keksa bosh murabbiy - Otto Rexagel edi
Germaniyalik mutaxassis Gresiya terma jamoasi bosh murabbiyi sifatida 2010 yilgi jahon chempionati ishtirokchisiga aylandi. Uning shogirdlari ikki marta 0:2 hisobida mag‘lub bo‘lishdi (Janubiy Koreya va Argentina) va faqat Nigeriya ustidan g‘alaba qozonib (2:1) o‘z guruhida 3-o‘rinni egallab, pley-offga chiqa olishmadi. Argentinaliklar bilan so‘nggi o‘yin o‘tkazilgan 22-iyun kuni Rehagelning yoshi 71 yoshu 317 kunlik edi.
Aytgancha, u 70 yoshdan keyin jahon chempionatiga chiqqan ikkinchi murabbiy bo‘ldi. Avvalgi rekordchi italiyalik Chezare Maldini edi. 2002 yilgi Jahon chempionatida uning boshchiligidagi Paragvay termasi 1/8 finalga chiqdi va u yerda nemislarga yutqazdi (0: 1). O‘yin kuni Maldini 70 yoshu 131 kunlik edi.
4
faqat Mario Zagallo jahon chempioni bo‘lgan
Braziliyalik futbolchi sifatida ikki marta (1958 va 1962 yilgi jahon chempionatlarida) g‘alaba qozongan, 1970 yilgi jahon chempionatida bosh murabbiy, 1994 yilgi turnirda esa Karlos Alberto Parreyraning yordamchisi bo‘lgan. Zagallodan tashqari yana bitta mutaxassis ham futbolchi, ham murabbiy sifatida jahon chempioni bo‘lgan. Bu Frans Bekkenbauer (mos ravishda 1974 va 1990 yilgi jahon chempionatlari).
44
yillar - ikkita jahon chempionatlarida ishtirok etish orasidagi maksimal davr
Ushbu rekordning egasi Tim nomi bilan mashhur bo‘lgan braziliyalik Elba de Padua Limadir. O‘z terma jamoasi tarkibida u 1938 yilgi Jahon chempionatida qatnashgan va u yerda bitta o‘yinda - chorak finalda Chexoslovakiyaga qarshi o‘ynagan (2: 1). Keyingi safar Tim jahon chempionatiga 1982 yilda - Peru terma jamoasi bosh murabbiyi sifatida kelgan. Uning qo‘l ostida bu jamoa ikki marta durang o‘ynadi, lekin o‘z guruhida oxirgi, to‘rtinchi o‘rinni egallagan.
Mirjalol Pardaboyev tayyorladi.
Nasaf
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
