Ingliz klublari 1990/1991 yilgi mavsumda Yevropa kubogi finalida Belgiyaning Eysel stadionida bo‘lib o‘tgan "Liverpul" va "Yuventus" o‘rtasidagi fojiadan so‘ng Yevropa musobaqalaridan bir muddatga chetlatilgan edi. 39 muxlisning (asosan italiyalik) o‘limi tufayli Angliya jamoalarini besh yilga Yevropa turnirlaridan chetlashtirishga qaror qilindi, garchi fojia nafaqat Liverpul muxlislarining aybi bilan sodir bo‘lgan (qizillar olti yilga to‘liq musobaqadan chetlashtirilgan).
1990/1991 yilgi mavsumda UYEFA kubogida turnirni tezda tark etgan ingliz jamoalaridan “Aston Villa”, Kubok egalari kubogida esa MYU o‘ynadi. Fergyuson 1990 yilda ligadagi natijalari tufayli iste’foga chiqarilishiga yaqin qolgandi, ammo Angliya kubogi finalida "Kristal Pelas" ustidan qozonilgan g‘alaba uni qutqarib qoldi. Shotlandiyalik ustidan bosim pasaygach, u Yevropa kubogi uchun yurishni boshladi. Ular nisbatan oson raqiblarga ega bo‘lishdi: Vengriya “Pech”, UYElsning “Rexem”, Fransiyaning "MonpelYE"si va Polshaning "Legiya"si. Sakkizta o‘yinda “Manchester Yunayted” 15 ta gol urdi va atigi 3 ta gol o‘tkazib yubordi.
"Barsa"ning hal qiluvchi o‘yingacha bo‘lgan yo‘li ancha qiyin bo‘ldi: agar dastlabki ikki raqib - Turkiyaning "Trabzonspor"i va Islandiyaniyen “Fram”i o‘ziga xos muammo tug‘dirmagan bo‘lsa, ko‘k-anorranglilar Kiyevning "Dinamo"si (1/4da) va Italiyaning "Yuventus"lari bilan to‘qnash kelishdi. Ammo Yoxan Kroyff shogirdlari qarshilikni sindira oldi va finalga chiqdi. Ispaniyaning yangi chempioni unvoni ham "Barsa"ga ijobiy his-tuyg‘ularni qo‘shdi: ular "Real Madrid"dan oldinda mavsumni yakunlab, besh yil ichida birinchi marta birinchi pog‘onaga ko‘tarilishdi.
Hujumchi Xristo Stoichkov jarohat olganiga qaramay, “Barselona” Niderlandiyaning Rotterdam shahridagi “De Kuyp” stadionida bo‘lib o‘tadigan finalga deyarli optimal formada yaqinlashdi: maydonda Ronald Kuman, Xulio Salinas va Mikayel Laudrup porlashi mumkin edi. Ammo Fergyusonning birinchi afsonaviy tarkibi “Manchester Yunayted”da shakllana boshlagandi. “Qizil iblislar” finalga Stiv Bryus, Gari Pallister, Pol Ins, Brayan Robson, Li Sharp va Mark Xyuz bilan yetib keldi.
"Manchester Yunayted" futbolchilaridan biri - Mark Xyuz uchun "Barselona" bilan uchrashuv o‘zgacha bo‘ldi. UYElslik forvard 1986 yilda Kataloniya klubida yomon mavsumni boshdan kechirdi. 1986/1987 yilgi chempionatda u 28 o‘yin o‘tkazib, bor-yo‘g‘i to‘rtta gol urdi, garchi jamoada ingliz Gari Lineker o‘ynagan va o‘sha paytda Angliyalik murabbiy Terri Venables ham "Barsa"ni boshqargan. Xyuz rahbariyatning hafsalasi pir qildi, keyingi yili uni "Bavariya"ga ijaraga berishdi, bir mavsumdan so‘ng esa uni 1,8 million funt evaziga "Yunayted"ga qaytarishga qaror qilishdi. Shunday qilib, hujumchida hal qiluvchi o‘yinda isbotlash uchun nimadir bor edi.
Finalning birinchi yarmida hisob ochilmadi. O‘yin mo‘’tadil sur’atda, ko‘p to‘xtalishlarsiz va tomoshabinlarni zeriktirmasdan davom etdi. Bunda Kuman yarim himoyachisi sifatida 3-5-2 sxemasida o‘ynagan "Barsa"ning pragmatizmi katta rol o‘ynadi.
Hisob 67-daqiqada ochildi. Gol muallifi Mark Xyuz bo‘ldi. "Manchester Yunayted" sardori Brayan Robsonning jarima zarbasidan oshirib bergan to‘pini angliyalik himoyachi Stiv Bryus boshi bilan darvozaga yo‘lladi. Xyuz to‘pni darvoza chizig‘idan yo‘nalishinii o‘zgartirdi. Bir muncha vaqt bu gol mualliflik haqida tortishuvlarga sabab bo‘ldi, hatto Markning o‘zi ham urilgan golni Bryus urdi deb o‘yladi. Ammo Xyuzning nomi rasmiy protokolda abadiy qoldi. Oradan 7 daqiqa o‘tib, Xyuz ispanlar darvozaboni Karles Busketsdan (Serxioning otasi, "Barsa"ning boshqa afsonasi) ildamroq harakat qildi va o‘tkir burchakdan zarba berib, hisobni 2:0 ko‘rinishiga keltirdi.
"Barselona" uchrashuv natijasini o‘zgartirishga harakat qildi - Ronald Kuman asosiy qurolini ishga tushirdi: 79-daqiqada jarima zarbasidan gol urdi. Ammo bu o‘yinni qaytarish uchun yetarli bo‘lmadi. “Yunayted” 1968 yildan beri ilk bor Yevropa kubogi g‘oliblari kubogini qo‘lga kiritdi. O‘sha mavsumda Bobbi Charlton, Jorj Best va jamoa 1968 yilgi Yevropa kubogi finalida "Benfika"ni 4:1 hisobida mag‘lub etishgandi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
