«Manchester Yunayted» yana inqirozga yuz tutdi. Erik ten Xag jamoasi 5 uchrashuvda 3 ta mag‘lubiyatga uchradi - bu «Yunayted» uchun Premyer-liganing butun tarixidagi eng yomon startdir. «Qizil iblislar»ning eng ashaddiy muxlislari gollandiyalik mutaxassisni darhol iste’foga chiqara boshlashdi. U Manchesterdagi barcha muammolarning asosiy sababchisimi? «Manchester Yunayted» atrofidagi barcha futbolga oid mavzularni eslaymiz, ular jamoaning ichki holatiga bevosita yoki bilvosita ta’sir ko‘rsatgan, bu esa mavsum boshida qoniqarsiz natijalarga olib kelgan.
Gleyzerlar va ularning klubni sotish bilan bog‘liq jarayoni
Bir yil avval, 22 noyabr kuni, Ronalduning shov-shuvli intervyusidan bir hafta o‘tib Gleyzerlar oilasi «Manchester Yunayted»ni sotishga tayyorligini ma’lum qilgandi. Yangilik jamoatchilikni hayajonga soldi. Xarid qilish uchun da’vogarlar qatorida Amazon, Apple, Zara kabi kompaniyalar ko‘rsatilgan. Devid Bekxem ham potensial hammuallif sifatida tilga olingan.
«Manchester Yunayted» muxlislari hatto yangi xo‘jayinlar uchun talablarni ilgari surdilar va Gleyzerlarning o‘zidan Buyuk Britaniyani tezda tark etishni so‘rashdi: «Biz buni 17 yildan beri kutdik. Sizdan tezda klubni sotishingizni so‘raymiz, chunki futboldagi kechikishlar halokatli bo‘ladi». Amerikalik xo‘jayinlar yana eng yaxshi taklifni kutib, muxlislar iltimoslarini e’tiborsiz qoldirishdi. Natijada ikki nomzod qoldi: Qatar Islom banki boshqaruvi raisi Qatar shayxi Jasim bin Hamad Al-Tani va allaqachon Fransiyaning «Nissa» klubiga egalik qiluvchi britaniyalik milliarder, «Ineos» kimyo kompaniyasi rahbari Jim Retkliff. Gleyzerlar oilasining barcha a’zolarining fikrlari ikkiga bo‘lindi va savdo kechiktirildi. Borgan sari u kimoshdi savdosiga o‘xshab borardi, bu yerda asosiy maqsad «Manchester Yunayted»ning bugungi kundagi haqiqiy narxi qancha ekanligini bilish edi?
3 sentyabr kuni Britaniyaning Daily Mail nashri Gleyzerlar oilasi tegishli taklif olmagan holda klubni sotuvdan olib qo‘yishi haqida xabar berdi va 2025 yilda ular 7-10 milliard funt sterling miqdorida bozorga qayta kirishi ma’lum bo‘ldi. «Manchester Yunayted» aksiyalari darhol 21 foizga arzonlashdi - bu 11 yildagi rekord ko‘rsatkich.
«Manchester Yunayted»ning sobiq futbolchisi, hozirda Sky Sports eksperti bo‘lgan Garri Nevill jamoaning o‘z uyida «Brayton»dan uchralgan mag‘lubiyatidan so‘ng o‘z fikrini bildirdi «Gleyzerlar» maydonda ham, undan tashqarida ham o‘sha 10 yillik o‘rtamiyonalik uchun javobgardirlar. Ular klub atrofida ochko‘zlik, qat’iyatsizlik va noaniqlik madaniyatini yaratdilar. Klubni tezroq va foydaliroq qilib sotishni mo‘ljallashdi.
Grinvud bilan bog‘liq mojaro
30 yanvar kuni Grinvudning qiz do‘sti o‘zining Instagram «storis»ida tanasining turli qismlarida gematomalar bo‘lgan video va fotosuratni joylashtirdi va unga: «Grinvud menga nima qilayotganini bilmoqchi bo‘lgan har bir kishi buni ko‘rishi mumkin» deb yozdi. Polisiya ham chetda turmadi. Tergov boshlandi. O‘sha kuni klub futbolchini mashg‘ulotlardan chetlatdi. Grinvud kechqurun hibsga olingan. Uchinchi kuni futbolchi garov evaziga qo‘yib yuborildi, ammo «Manchester Yunayted»da o‘ynashga ruxsat berilmadi. Ko‘pgina jamoadoshlari o‘yinchini Instagramda kuzatishni to‘xtatdilar, Nike u biln hamkorlikni to‘xtatdi. EA Sports uni shunchaki ro‘yxatidan olib tashladi (FIFA22).
Iyun oyida «Manchester Yunayted» futbolchisining garov evaziga qolish muddati uzaytirildi. Oktyabr oyida Grinvud bir oyga qamalgan, ammo hukm chiqarilganidan ikki kun o‘tib yana ozod qilingan. 2 fevral kuni (birinchi ozod etilganidan roppa-rosa bir yil o‘tib) futbolchiga qo‘yilgan barcha ayblovlar olib tashlandi. «Manchester Yunayted» bu masala bo‘yicha ichki tekshiruv o‘tkazishga qaror qilib, futbolchini mashg‘ulotlarga qo‘yishga shoshilmadi.
Iyul oyida er-xotin (Grinvud va Robson) farzandli bo‘lishdi. Biroz oldinroq Ten Xag futbolchining sotilishiga qarshi chiqdi va klubning yakuniy hukmini kutdi. Oy oxirida klub chempionat boshlangunga qadar futbolchi borasida qaror qabul qilinishini ma’lum qildi. Hamma narsa futbolchining jamoaga qaytishi tomon ketayotgandi, hatto futbolchini jamoaga qaytarish rejasi ham ishlab chiqilgandi. Biroq, «Yunayted»ga befarq bo‘lmagan aholining jiddiy munosabati rahbariyatni o‘z qarorini o‘zgartirishga majbur qildi. Natijada futbolchi «Manchester Yunayted»ni tark etib, Ispaniyaning «Xetafe» klubiga ijara asosida o‘tdi. Ten Xag kelajakda asosiy o‘yinchi sifatida Grinvudga ishonganmi? Balki. Hujumning o‘ng qanotiga sifatli chap oyoqli ijrochi kerak bo‘lgan hozirgi vaziyatda ingliz futbolchisi «qizil iblislar»ga qo‘l kelishi mumkin edi.
Maguayr transferi barbod bo‘ldi
«Manchester Yunayted» o‘tgan mavsumda dastlabki ikki o‘yindan so‘ng nol ochko bilan oxirgi o‘rinda bo‘lganida, Ten Xag birinchi bo‘lib sardor Xarri Maguayrni zaxira o‘rindig‘iga qo‘ydi. Usiz jamoa uchta g‘alabaga erishdi va Martines va Varan timsolida himoya markazi gollandiyalik mutaxassisning asosiy tanloviga aylandi. Sulsher (keyinchalik Rangnik) qo‘l ostida birgina APLda uch mavsum davomida ingliz futbolchisi «Manchester Yunayted» safida 100 dan ortiq o‘yin o‘tkazdi. Ten Xag kelganidan beri Maguayrning maydondagi vaqti sezilarli darajada qisqardi. Premyer-ligadagi 22/23 mavsumda «Yunayted»ning sobiq sardori bor-yo‘g‘i 16 ta o‘yinda maydonga tushdi, shundan 8 tasi asosiy tarkibga to‘g‘ri keladi. Bu Angliyaning asosiy markaziy himoyachisi uchun yomon natijadir.
Eng qimmat britaniyalik himoyachi nafaqat boshqa klublar muxlislari, balki o‘z muxlislari orasida ham masxara manbaiga aylandi. Doimiy xatolar, avtogollar va uning noqulay ko‘rinishi ko‘pchilikni ijtimoiy tarmoqlarda angliyalik himoyachini haqorat qilishga olib keldi. Maguayr bu mavsumda sardorlik bog‘ichidan ham mahrum bo‘ldi, uni Bruno Fernandeshga taqdim qildi. Yozda Ten Xag futbolchining «Old Trafford»ni tark etishiga qarshi emasligi aniq bo‘ldi:
«U Angliya jamoasining eng zo‘ri, nega u bizning klubda eng zo‘r bo‘lmasligi kerak? U buni isbotlashi kerak, aks holda u klubni tark etishiga to‘g‘ri keladi», - dedi Ten Xeg Maguayr haqida. 30 yoshli himoyachiga asosiy da’vogar 30 million funt taklif qilgan «Vest Xem» edi. Zamonaviy futbol olamining asosiy insayderi Fabrisio Romano hatto kelishuvga erishilganini tasdiqladi. Biroq transfer amalga oshmay qoldi. Sababi, futbolchi va klub («Manchester Yunayted») tovon puli borasida kelisha olmagan.
«Pavar «Manchester Yunayted»ga o‘tishga juda yaqin edi, ammo Maguayrni «Vest Xem»ga sotish bo‘yicha kelishuv muvaffaqiyatsizlikka uchragani uchun fransiyalik futbolchi «Inter»ga o‘tdi», - dedi Fabrisio Romano. Natijada Xarri klubda qoldi va himoya markaziga Jonni Evans qaytdi, u 8 yildan so‘ng erkin agent sifatida uyiga qaytdi. Maguayr va Evansdan iborat markaziy himoyachilar juftligi «Arsenal»ga qarshi o‘yin o‘tkazdi, bu esa «qizil iblislar» muxlislarida hayajon va ehtiyotkorlikni keltirib chiqardi. «Manchester Yunayted» 2 ta gol o‘tkazib yubordi va Manchesterga omadsiz qaytdi. Transfer oynasi yopildi, Ten Xag esa Varan va Martines variantida qoldi.
Sancho bilan ziddiyat
«Manchester Yunayted» boshqaruvidagi Ten Xagning debyut mavsumi uchun mavsumoldi o‘yinlarida Sancho, Reshford va Marsyaldan iborat hujum triosi dahshatli edi. Aftidan, bu trio Premyer-ligada katta natija olib beradigandek tuyuldi. Ammo keyin Antoni jamoaga keldi, Ronaldu jamoaga qaytdi va Marsyal yana jarohatlar girdobiga tushib qoldi. «Qizil iblislar» muxlislari orzusidagi uchlik tarqalib ketdi.
Sancho asosiy o‘yin vaqtini oldi, lekin Ten Xagning asosiy tanloviga aylanmadi. Noyabr oyida futbolchini «Yunayted» bosh murabbiyi tarkibga kiritmadi. Bunga uning kasalligi sabab bo‘ldi. U shuningdek, 2022 yilgi jahon chempionati uchun Angliya terma jamoasi ro‘yxatiga ham kiritilmagandi. Jeydon shu bilan e’tibordan chetda qoldi. Ma’lum bo‘lishicha, u ham jismoniy, ham ruhiy jihatdan o‘ynashga tayyor emas edi. Ten Xag bunga yechim topdi: u inglizni Gollandiyaga individual dastur yordamida forma olish uchun yubordi.
Futbolchi fevral oyida qaytib, Premyer-ligada «Kristal Pelas» bilan o‘yin uchun tarkibga kiritildi, shuningdek, Liga kubogi doirasida «Nottingem Forest» bilan o‘yinda zaxiradan maydonga tushdi. Keyingi turda futbolchi «Lids»ga qarshi o‘yinda zaxiradan maydonga tushdi va darhol gol urdi. Futbolchining golidan murabbiy chin dildan mamnun bo‘ldi va u Ten Xag tomonidan olqishlarga sabab bo‘ldi. Premyer-liganing 16 uchrashuvida Sancho gol+pas tizimidan foydalangan holda 6 ochko (4+2) qo‘lga kiritdi. 23/24-mavsum Jeydonning faoliyatidagi burilish nuqtasi bo‘lishi kerak edi. Ammo, afsuski, eski yaralar eng nomaqbul daqiqada yana paydo bo‘ldi.
Premyer-liganing avvalgi turida «Arsenal»ga qarshi o‘yinda Sancho tarkibda yo‘q edi. O‘yindan so‘ng ten Xag 23 yoshli vingerning yo‘qligi mashg‘ulotlarda tirishqoq emasligi bilan bog‘liqligini aytdi. Sancho jim turolmadi va ijtimoiy tarmoqlarda muxlislarga butun bir murojaat yozdi: «O‘qiganlaringizga ishonmang. Bu hafta mashg‘ulotlarda yaxshi o‘ynadim. Sababi boshqacha, tafsilotlarga to‘xtalmaymiz. Men anchadan beri aybdorman, bu adolatdan emas».
Ommaviy axborot vositalari shu zahotiyoq bu xabarni olib, futbolchini Saudiya Arabistoni va Turkiya bilan bog‘lay boshladi. Sancho «Manchester Yunayted»da qoldi, ammo klub uni umumiy guruhdan chiqarib yubordi. The Athletic xabariga ko‘ra, angliyalikdan bosh murabbiydan uzr so‘rash so‘ralgan, biroq u rad javobini bergan, bu esa uning individual dastur bo‘yicha ishlashiga sabab bo‘lgan. Agar futbolchi sabrliroq bo‘lganida, ehtimol, biz uni «Brayton»ga qarshi o‘yinda maydonda ko‘rgan bo‘lardik. Sanchoning «Manchester Yunayted»da boshqa o‘ynamasligi ehtimoli bor edi.
«Manchester Yunayted»ning mavsum boshida muvaffaqiyatsizlikka erishishining boshqa sabablari ham bor: asosiy o‘yinchilarning cheksiz jarohatlari va Kazemironing yomon formasi (tizim shakllantiruvchi o‘yinchi). «Manchester Yunayted» o‘tgan mavsumda yomon taassurot qoldirmadi. Biroq bu mavsum jamoa o‘yinlarga to‘liq jismonan tayyor emas. Yaqin orada bosh murabbiyni ishdan bo‘shatish masalasi turganda, «Manchester Yunayted»dagi global inqiroz haqida gapirish ahmoqlikdir. Ten Xag aynan klubni g‘alaba yo‘liga qaytara oladigan odam. Lekin futbol bilan bog‘liq masalalar hal etilsa va rahbariyat yangi qiyofada paydo bo‘lsa, ishlar yana yaxshi tomonga qaytadi.
«Futbol o‘zgaruvchan, shuning uchun maydondagi natijalar u yoki bu yo‘nalishda o‘zgarishi mumkin, ammo agar maydonda tartib bo‘lsa, shu jumladan yaxlit boshqaruv bo‘lsa, yakunda muvaffaqiyatga erishish imkoniyati ancha yuqori bo‘ladi», - degandi Garri Nevill.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
