Zamonaviy futbol yulduzlari aqlga sig‘mas darajada ko‘p pul topishayotgani - ayni haqiqat.
Biroq ayrimlar banknot bilan muomala qilishni bilmaydilar yoki shunchaki, uning qadriga yetmaydilar. Boz ustiga, ko‘plab futbolchilar qimmatbaho buyumlar va ortiqcha dabdabaga juda o‘chlar. Bundaylarning asosiy shiorlari oddiy - «Ko‘rdingmi, mahkam ushla!» Qalloblar - diler va riyeltorlar esa futbolchilarning ishonuvchanliklaridan foydalanib, million-million dollar ishlaydilar. Ana, Krishtianu Ronaldu sotib olgan ko‘chmas mulklardan birining qiymati birdaniga 2 baravar arzonlashib ketdi.
Rossiyalik Kokorin va Mamayev bir kechaning o‘zida ichimliklar uchun 14 mln. rublni ko‘kka sovurishgani doston bo‘lgandi. Vaholanki, ular mol-davlat bobida Ronaldu yaqiniga ham borolmaydilar. Umuman, futbolchilar giyohvand moddalar, spirtli ichimliklar va maishatbozlikka qancha sarflashlarini aniq hisoblash umuman imkonsiz. Lekin har yili millionlab yevro daryodek oqayotgani tayin. Futbolchilar shuningdek, aslida hech qachon amalga oshmaydigan «biznes»ni bahona qilib kelgan do‘stlari va yaqinlariga katta-katta qarz beradilar. Qisqasi, ularning katta miqdordagi va ko‘pincha bema’ni xarajatlarini bir necha toifaga ajratish mumkin. Birinchisi - ko‘chmas mulk. Ota-onasi yoki o‘zi uchun uy sotib olish mantiqan o‘rinli, albatta. Biroq 3ta qasr yoki mehmonxona uchun millionlarni sovurish isrofgarchilikdan o‘zga narsa emas. Misol uchun, Ronaldu Monte-Karloda 140 mln. yevroga olgan mehmonxonadan hanuz foyda ko‘rmagan. Jon Terri esa 50 «limon»dan ko‘proq mablag‘ini uylarga sarflagan. Ueyn Runi xarid qilgan uylarning har biri 20 mln. dollardan qimmat. Devid Bekxem anchadan buyon AQSHda istiqomat qilmoqda, Londondagi 50 «limon»lik qasri esa bo‘m-bo‘sh. Hayotlarining yarmini safarda o‘tkazadigan va 10talab yotoqxonaga ehtiyoj sezmaydigan yigitlarning qator-qator turar-joy sotib olishlari ajablanarli...
Sayohat baxtli insonlarga nasib etadigan o‘rinli xarajat toifasiga kiradi. Lekin dam olishning turlari juda ko‘p. Ronaldu restoranda tamaddi uchun 20000 yevroni choychaqaga sarflagan bo‘lsa, Neymar jarohatlanganidan foydalanib, kruizga yo‘l olgan. Sayohat yaxshi, biroq suv kemasida kazino bor, Neymar millionlarni boy berishi mumkin. Janluiji Buffon va Ueyn Runi ham millionlarni yutqazishgan, Gillespi naq 8 mln. funtga teng qarzga botgan. Yana qanchadan-qancha futbolchilar qimorda katta summa yo‘qotsalarda, hammasini yashirishga urinadilar.
Navbatdagi isrofgarchilik toifasi - transport vositalari. Messi va Ronalduning xususiy samolyotlari hech kimni ajablantirmaydi. Chunki ular milliarderlar. Lekin shvesiyalik Ibragimovich, uelslik Beyl, braziliyalik Neymar va fransiyalik Pogba ham o‘z havo kemalariga egalar. Ayniqsa, Pol ko‘pchilikdan ajralib turish, «krutoy jentlmen»lar safida yurishni yoqtiradi. Biroq samolyot hatto millioner uchun ham qimmatbaho manmanlik, xolos. Mana, Krishtianuga tegishli qanotli «tulpor» 65 «limon» «suvini siqqan», Messi esa 45 millionni havoga uchirgan. Ibragimovich samolyotga 26 million sarflagan, Neymar esa 22 million. Tabiiyki, samolyot o‘z-o‘zidan uchmaydi. Bir yoqda ekipaj a’zolarini ish haqi bilan ta’minlash masalasi... Neymarda navbatdagi model bilan parvoz qilish g‘oyasi tug‘ilganiga qadar butun ekipaj dam olib, kutadi, lekin maosh yozilaveradi. Braziliyalik hatto qizaloqli bo‘lganidan keyin ham bu odatidan voz kechmadi.
Ronaldinyo, Kaka, Bekxem va Runida ham shaxsiy samolyot bor. Keyinchalik Xalk ular safidan joy oldi. Biroq jamoaviy sport vakilining uchrashuvlarga yakka tartibda, o‘z samolyotida parvoz qilishida ma’no bormi? Yo‘q, futbolchining shunday qilishiga hech kim ruxsat bermaydi. Xonanda Teylor Smit shunday yo‘l tutishi mumkin. Chunki gastrol safarida har kuni parvoz qilishiga to‘g‘ri keladi. Teylor xonim har yili 1 oy vaqtini samoda o‘tkazadi, bu - uning ishi. Futbolchining rafiqasi yoki ma’shuqasi uchun alohida samolyot - g‘irt bema’nilik. Ular biznes-toifada parvozga chiqishlari mumkin-ku.
Futbolga aloqador shaxslar orasida millionlarni san’at asarlariga sarflaydiganlar ham yo‘q emas. Masalan, Fabio Kapello rassomlik san’atini tanlagan, Messi esa kolleksiyaga qo‘yilgan «Ferrari» uchun 32 mln. yevrodan voz kechgan, uni istagan mahal qimmatroqqa pullashi mumkin. Lekin futbolchilar orasida yangi, bahosi pasayib borayotgan avtomobillarni xarid qilish odati ham avj olgan. Bunday «toychoq»larni katta chegirma bilan sotish mumkin, xolos. Bundanda yomonroq holat shuki, so‘nggi yillar futbolchilarni NFT (100000 yevrodan qimmatroq turadigan surat) va kripto-valyuta bilan chuv tushirishmoqda. Millionlab mablag‘lar aynan shu yo‘nalishda xazon bo‘lmoqda. Turli qallobliklardan «og‘zi kuygan» futbolchilar endi saroylar emas, shunchaki, qimmatbaho uylarni xarid qilishmoqda. Bu sohadagi muammo - futbolchilarning o‘tkir didli emasliklari. Masalan, eng mashhur me’morlardan biri Azar va uning rafiqasi bilan janjallashib qoldi. Belgiyalik gamburger shaydosi mutaxassisni uyga o‘zgarish kiritish uchun olib kelgandi. Ronaldu xarid qilgan uylarning dizayni ham talab darajasida emasdi. Didni esa pulga sotib olishning iloji yo‘q. Faqat liboslar dizaynerlariga rahmat aytish mumkin. Har holda, ular futbolchilarni to‘g‘ri yo‘lga boshladilar - Mbappe tengdoshlari Evra zamondoshlariga nisbatan modani yaxshiroq his etadilar. Patris vaqtida ajabtovur liboslari bilan «MYU»da chinakamiga kulgi bo‘lgandi.
Xarajatning salmoqli qismi - pulni ko‘kka sovurish. Deyarli barcha futbolchilarda behuda xarajat bor. Ular ichidan faqat sovg‘alarga ijobiy baho berish mumkin. Xoland «Borussiya» D. bilan xayrlashuv chog‘i klubning barcha a’zolariga soat ulashish uchun 500000 yevrodan voz kechgandi. Ronaldu esa sobiq agenti Mendeshga Gresiyadan 10 «limon»lik orolni to‘yona sifatida olib berdi. Ibragimovich Shvesiyadagi orolda ovchilik qilish va baliq tutish uchun 2,5 mln. dollardan voz kechdi. Messida 12 mln. dollarga baholangan yaxtasi, bor, Serxio Ramosga tegishli kemaning narxi - 6 mln. Biroq na Neymarning vertolyoti (11 mln. dollar), na futbolchilar kolleksiyalaridagi avtomobillarni o‘rinli xarid sifatida baholash mumkin.
Ronaldinyo va Kafu millionlardan judo bo‘lishdi, «Liverpul»ning sobiq vakili Riise va vaqtida Angliya terma jamoasi darvozasini ham qo‘riqlagan Jeyms topganlaridan ko‘proq mablag‘ni ko‘kka sovurishdi, marhum Maradonaning qarzi 50 millionga yetganida, u bankrot holatini tan olgandi. Endi shubhali shaxslar jahon futbolini sotib olishga urinmoqdalar. Superliga loyihasi tashkilotchilari real daromadga asoslanmagan 15 mlrd. yevroni tarqatish niyatidalar. Ish haqining oshirilishi futbolchilarni aqlliroq qilib qo‘ymagani ularning behuda xarajatlaridan ko‘rinib turibdi. Agar futbolchiga 1 mln. o‘rniga 10 mln. bersangiz, u o‘zini barchasini lotereyada yutib olgandek tutadi. Bema’ni xaridlar festivali davom etaveradi. Chunki maosh klublarning real daromadiga asoslangan emas. Shu masalani ijobiy hal etish vaqti keldi, aks holda, jahon futboli ligalardagi bankrotlik holatlariga duch kelishi mumkin.
S.RAHMONOV tayyorladi
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
