Iste’dodlarni rivojlantirishning eng muhim jihatlaridan biri bu kelajakdagi o‘yinchilarning profilini tushunishdir.
O‘yin davom etarkan, o‘yinchilar eng yuqori darajada o‘ynashlari uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalar ham rivojlanadi. Venger janoblari kelajak o‘yinchilarining rivojlanishi haqida boshqalardan ko‘ra yaxshiroq gapira oladi. Ko‘p yillar davomida eng yuqori darajadagi murabbiy sifatida ishlaganidan so‘ng, u endi FIFAning futbolni global rivojlantirish bo‘limi boshlig‘i. FIFA rasmiy saytiga bergan intervyusida u o‘yinchi o‘yin cho‘qqisiga chiqishi uchun ega bo‘lishi kerak bo‘lgan asosiy fazilatlarni muhokama qildi.
- Yuqori darajadagi o‘yinchilar ega bo‘lishi kerak bo‘lgan eng asosiy fazilat nima?
- To‘p ularning do‘sti bo‘lishi kerak, uni istalgan vaqtda qabul qilishga tayyor bo‘lishlari kerak. Qaror qabul qilishda o‘yinchi tez va dinamik bo‘lishi, to‘p bilan qachon yugurishni va qachon berishni bilishi kerak. Shuningdek, bunday o‘yinchi sport, taktik va texnik jihatdan tajribali bo‘lishi, shu jumladan har ikki oyog‘ida birdek o‘ynay olishi talab etiladi.
- Kelajakda futbol qanday ko‘rinishga ega bo‘ladi?
- So‘nggi o‘n yil ichida o‘yindagi asosiy o‘zgarishlar jismoniy jihatdan bo‘ldi. Fikrimcha, kelajakda ko‘proq texnik va ruhiy tomonga e’tibor qaratiladi, ayniqsa o‘yindagi stressli va bosimli lahzalarini qanday yengishga urg‘u beriladi. O‘yinchilar maydonni yaxshiroq ko‘rishadi va atrofida nima bo‘layotganini yaxshiroq tahlil qilish orqali qiyin vaziyatlardan chiqish uchun yaxshiroq jihozlangan bo‘lishadi.
- Futbolda texnikaning ahamiyati qay darajada?
- Texnika muhim, chunki u o‘yinchi iste’dodining ifodasidir. So‘z boyligi cheklangan yozuvchi o‘zi o‘ylagan narsani ifoda eta olmagani kabi, yaxshi texnikasiz futbolchi ham vaziyatlarni yaxshi tahlil qila olsa ham, xohlagan narsasiga erisha olmaydi. Futbol birinchi navbatda texnik o‘yin ekanligini baralla ayta olaman - oyoqlaringiz g‘ayritabiiy harakatlarni amalga oshirishi uchun, ular aqlingiz xohlagan narsani qila olishi lozim. Bunga esa miyangizni o‘rgatish kerak. Bunday aloqasiz texnika cheklangan hisoblanadi.
- Biz ko‘rayotgan bugungi eng yuqori texnikalarni yanada yuqori darajaga chiqarish mumkinmi?
- Futbolda jamoa mukammal texnikaga ega 11 nafar futbolchiga ega bo‘lish uchun intilishi kerak. Keyingi o‘n yil ichida o‘yinning texnik darajasi, ayniqsa to‘p bilan yugurish va aniq pasni bajarish qobiliyati yaxshilanishiga aminman. Dastlab, har bir futbolchi to‘p bilan yugurishi va hatto yo‘lda aniq, o‘tkir paslarni bajarishda kamida Lionel Messi va Diyego Maradonadek bo‘lishi kerak. Keyin savolingizga o‘tsak bo‘ladi...
- Texnik ijro va qaror qabul qilish o‘rtasidagi bog‘liqlikni qanday ifodalaysiz?
- O‘yinchiga o‘z qarorlarini amalda qo‘llashga imkon beradigan jihat texnik sifatdir. Bu shuni anglatadiki, pas yoki to‘p bilan oldinga intilishdan oldin va keyingi harakatlar to‘g‘risida qaror qabul qilishdan oldin, o‘yinchilar duch kelgan vaziyatni tahlil qilishlari kerak. Qaror qabul qilishda moslashuvchanlik muhim ahamiyatga ega, chunki o‘yinchilar maydonda doimo o‘zgarib turadigan landshaftga moslashishlari kerak. Agar o‘yinchi qanday qilib to‘g‘ri qaror qabul qilishni bilsa va uni maydonda amalga oshirish uchun zarur texnikaga ega bo‘lsa, unda muvaffaqiyatga erishish uchun zarur bo‘lgan barcha narsalar mavjud.
- Futbolchilarni qanday takomillashtirish mumkin?
- O‘yinchining kuchli tomonlaridan tashqari, takomillashtirish maqsadida uning o‘yinidagi kamchiliklarni ham tahlil qilish kerak. Ba’zan o‘yinchi o‘z kamchiliklarini aniqlab, ularni tuzatishi mumkin, ammo boshqa paytlarda o‘yinchi nima uchun muayyan vaziyatlarda qiynalayotganini tahlil qilish, ularga yechimlarni taklif qilish va ularga yaxshiroq bo‘lish imkoniyatini berish uchun mutaxassis kerak.
- Ma’lumotni idrok etish va qayta ishlash qobiliyatini rivojlantirish borasida qanday fikr bildirasiz?
- Eng ko‘p ma’lumotga ega o‘yinchilar to‘pni olishdan 10 soniya oldin katta yutuqlarga erishadilar. Ushbu jihatni yaxshilash uchun o‘yinchilarni atrofida sodir bo‘layotgan voqealarni tahlil qilishga majbur qiladigan mashg‘ulotlar o‘tkazilishi kerak; bu ularning to‘pni olishdan oldin ham ma’lumotni o‘zlashtirish qobiliyatini oshirishi mumkin. Bu futbol kelajagi uchun muhim tarkibiy qismdir - o‘yinchini asabiy vaziyatlardan chiqishda mohirroq qilishi mumkin, chunki ular tezroq qaror qabul qilishlari va o‘z texnikasidan samaraliroq foydalanishlari mumkin bo‘ladi.
- Samarali mashg‘ulotlarga erishish uchun nimalar muhim?
- Har bir mashg‘ulotda uch xil ingrediyent bo‘lishi kerak. Ulardan biri dribling, pas yoki to‘pni boshqarish kabi o‘yinning texnik qismini ishlab chiqishni o‘z ichiga olishi kerak. Ko‘rish va qaror qabul qilish jarayonini yaxshilashga yordam beradigan taktik element ham mavjud. Va nihoyat, kamida 20 daqiqa bo‘lishi kerak, bu vaqt davomida o‘yinchilar shunchaki futbol o‘ynashlari va o‘zlarini har tomonlama isbotlashlari mumkin.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
