Oyiga yuz millionlab mablag‘ sarflab, so‘ng bo‘rttirilgan narxlardan shikoyat qilish juda oson.
Bu haqda Gvardiola, Mourinyo va boshqalar nima deyishyapti? Futbolchilarning narxi borasidagi aql bovar qilmas voqealar xususida faqat muxlislargina gapirishmayapti. Yo‘q, bu mavzu bo‘yicha barchaning fikri bir joydan chiqadi. Jumladan, murabbiylarning ham. Boz ustiga, ko‘p mablag‘ sarflayotgan klublar yetakchilarining qarashlari ham mushtarak. Quyida e’tiboringizga havola etilayotgan sitatalar bunga isbot bo‘la oladi.
Joze Mourinyo, «Manchester Yunayted»
Joriy yilning yozida sarflangan mablag‘: 120 mln. yevro
Bozordagi narxning oshishiga portugaliyalik mutaxassis qaysidir ma’noda daxldor - bu ko‘pchilikning fikri. Ammo Mourinyoning mazkur masalada o‘z qarashlari bor:
«Top-o‘yinchi uchun katta pul sarflash muammo, deb o‘ylamayman. Pogbaning transferi yoki aytaylik, Neymarning xaridi - bular oddiy hol. Bu voqealar bir yilda bir-ikki marta sodir bo‘ladi. Eng katta muammo boshqa transferlarda. Biz 30, 40, 50 mln. yevro kabi miqdorlar haqida juda oson gapiramiz. 100ga yaqin shunday transferlarni amalga oshiradigan klublar-chi?! Bunday kelishuvlar juda ko‘p, ular an’anaviy bo‘lib qoldi va aynan shu narsa meni xavotirga solmoqda. Katta klublardan tashvishlanmayapman, ularda kerakli mablag‘ni topish masalasida hech qachon muammo tug‘ilmaydi. Boshqa jamoalar to‘g‘risida esa bunday deb bo‘lmaydi, moliyaviy «feyr-pley» asoschilarining ishi hali ko‘p. Axir strategiyalar bor va aynan ular bu qoidani chetlab o‘tish imkonini bermoqda. MFP buning uddasidan chiqishi kerak».
Aslida, bu sitatani siyosatshunoslik darsligiga joylashtirish mumkin. Mourinyo mo‘maygina sarflar (Pogbaniki kabi) yirik, ammo omadsiz xarajatlardan farqlanishini tushuntirmoqchi bo‘ladi va shu tariqa «Manchester Yunayted» bilan birga transferlar poygasida ishtirok etayotgan klublarga sha’ma qiladi. Hatto bu harakatini nochorlarga homiylik qilish bilan izohlamoqchiday tuyuladi. Juda ham ajoyib.
Antonio Konte, «Chelsi»
Joriy yilning yozida sarflangan mablag‘: 140 mln. yevro
Bir yil avval Konte xavotirga tushgandi: «Joriy mavsumlar oralig‘ida bozor o‘zgardi. Futbolchilar bilan kelishuvga erishish murakkab bo‘lib bormoqda, mazkur jarayon kattagina mablag‘ talab qiladi. Ushbu holat qancha davom etishini bilmayman-u, ammo mavjud muammo hozir hamma klublarni qiynamoqda. O‘yinchilarning jamoa almashtirishi 80, 100 mln. yevroga tushmoqda va bu aql bovar qilmas hol».
Bir yildan so‘ng u fikrini o‘zgartirdi: «Bozor aqldan ozdimi? Ha! Oddiy futbolchi uchun klublar 45-50 mln. yevro sarflashlari kerak. Bunga ko‘nikish lozim. To‘g‘ri tanlov va adashmaslik muhim, axir gap o‘ta yirik miqdordagi pullar haqida ketyapti».
Xosep Gvardiola, «Manchester Siti»
Joriy yilning yozida sarflangan mablag‘: 240 mln. yevro
Bu yozda «Siti» noan’anaviy tarzda ko‘p mablag‘ sarflayapti. Gvardiolaning o‘zi ham bundan xursand emasligini aytyapti, lekin qo‘lidan nima ham kelardi: boshqa variantlar yo‘q.
«O‘zimga qolsa, klub kamroq sarflashini xohlardim, ammo bozor - bozor ekan-da. Nafaqat biz, hamma klublar katta xarajat qilishmoqda. «Manchester Siti» «fulbek»lar uchun so‘nggi 7-8 yilda pul ajratmagandi. Biz jamoani yoshartirishga qaror qildik va imkon qadar ko‘proq kuchli futbolchilar bilan kelishuvga erishdik. Murabbiylarning taqdiri natijaga bog‘liq. Agar natija yaxshi bo‘lmasa, har narsani kutish mumkin. Biz yaxshigina futbolchilar bilan shartnoma imzoladik va ular har qanday murabbiyni qiziqtirishi turgan gap. Eng muhimi - shu. Narxlar haddan tashqari tez ko‘tarilyapti. Bir necha yil oldin men bir futbolchi 100 mln. turishi mumkinligini tasavvur ham qilolmasdim. Ammo bu hol yuz berdi va hali davom etadi. Nima ham qila olardik?».
Yurgen Klopp, «Liverpul»
Joriy yilning yozida sarflangan mablag‘: 51 mln. yevro
Nemis murabbiyi transferlar uchun hech qachon katta mablag‘ ishlatmagan. O‘rni kelganida, bozor haqida o‘z fikrini bildirishdan ham qochmagan. Masalan, bir necha oy avval u shunday degandi: «Aql bovar qilmaydigan davrlar keldi. Futbol dunyodagi eng muhim narsaga aylangandek, go‘yo. Buni tushunish uchun transferlarga nazar solish kifoya. Ammo mavjud holatga hammaning parvoyi falak».
Joriy yilning yozida uning fikri biroz o‘zgardi. Aniqroq aytganda, u muxlislarni «Liverpul»da pul yetarli ekanligi va klub ularni sarflashga tayyorligiga ishontirmoqchi bo‘lyapti. Buning uddasidan chiqish esa oson ish emas.
«Bundesligada hamon 5 mln. yevrolik transferlar davom etyapti. Bu holning Angliyada yuz berishi mumkinligini tasavvur qila olasizmi? Bu - muammo. Biz uchun haddan tashqari qimmat bo‘lgan kelishuv yo‘q. Klubda hech kim menga falon futbolchining xaridiga qurbimiz yetmaydi, demagan. Gap pulda emas. O‘yinchilar va klublar xohishi ham muhim. Tasavvur qiling, siz orzuyingizdagi avtomobilni ko‘rib qoldingiz. Hamyoningizni olasiz-da, mashina xo‘jayini bilan kelishib olishni xohlaysiz. U esa: «Men sotishni istamayman», - deydi. Natijada shunga o‘xshash, ammo boshqa rangdagi transportni taklif qilishadi. Sizga esa o‘zingiz yoqtirganingiz kerak! Bu - hayot. Muxlislarga hammasi osondek tuyuladi. Ammo menda o‘zimga kerakli futbolchilardan jamoa tuzish imkoni bo‘lganida, klubdagi birinchi kunimdayoq orzumdagi tarkibni tuzgan bo‘lardim. Ammo bu ilojsiz, chunki murakkabliklar bisyor», - deydi Klopp.
Hozir «Liverpul» «Leypsig» bilan Nabi Keyta masalasida savdolashyapti va taklif qilingan pul miqdori haqiqatan ham 70 mln. yevrodan oshib ketdi. Ammo Kloppning fikricha, bu faqat boshlanishi, xolos. Yana bir sitata: «Neymar uchun 222 mln.? Agar mazkur xabar shunchaki mish-mish bo‘lmasa, demak, u boshqa sayyoradan. Shunday hol yuz berishi mumkinligiga ishongim kelmaydi. Agar bu yuz bersa, hammasi o‘zgaradi».
Arsen Venger, «Arsenal»
Joriy yilning yozida sarflangan mablag‘: 53 mln. yevro
«Men hamisha futbolchilarning bahosi oshishda davom etmasligini aytardim, ammo adashgan ekanman. Ayni payt «Arsenal» boshqa klublar kabi bunchalik ko‘p mablag‘ sarflolmaydi. Agar o‘yinchi 40 mln. tursa, hamma uning mahoratli ekanligini biladi. Nima, aynan shu futbolchi uchun 2 mln. sarflansa, u yomon bo‘lib qolarmidi?»
Har qanday holatda ham, Arsen Venger bugungi transferlar dunyosida o‘zgarmay qolyapti. Boshqa tomondan olganda, joriy yilning yozida 50 mln., o‘tgan yili esa 110 mln. - bu uning shaxsiy me’yorlari bo‘yicha inqilob.
Maurisio Pochettino, «Tottenxem»
Joriy yilning yozida sarflangan mablag‘: 46 mln. yevro
«Etakchi klublar tarkibni kuchaytirish uchun katta mablag‘ sarflashadi. Ammo bizning o‘z yo‘limiz bor. Akademiyamiz yoshlariga ishonganimiz bois tinch va xotirjammiz. Falsafamiz bizni boshqa klublardan farqlab turadi. Mavsum og‘ir bo‘ladi, lekin tanlagan yo‘limiz to‘g‘riligiga ishonamiz». Avvalroq shunday fikr bildirgan mutaxassis, baribir, bir xaridni amalga oshirdi - «Ayaks» himoyachisi Davinson Sanches «Tottenxem» a’zosiga aylandi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
