Superliga tashkil etilishi bilan bog‘liq doston yangi bosqichga kirib bormoqda. Adliya organlari uni yaratish imkoniyatini tasdiqladilar.
Quyida uni tashkil etish istiqbollari haqida fikr yuritamiz.
Peres sudda g‘alaba qozondi va endi Superliga tashkil qilishi mumkin. 2021-yilda Superliga tashkil etilishi e’lon qilingandi, ammo UYEFA bosimi ostida bu loyiha tezda to‘xtatildi. Yevropa assosiasiyasi qit’ada xalqaro klub musobaqalarini o‘tkazish huquqiga faqat o‘zi ega ekanligini ta’kidladi. Aksariyat klublar bu qarorga amal qilishdi, ammo Florentino Peres sudga murojaat qildi.
21 dekabr payshanba kuni Yevropa sudi UYEFA hech qanday monopoliyaga ega bo‘lmasligi haqida qaror chiqardi. Shunday qilib, Superliganing tashkil etilishi qonuniydir va uning ishtirokchilari uchun hech qanday sanksiyaga olib kelmasligi kerak. Endi bu loyihani jonlantirish, aniqrog‘i, amalga oshirish uchun Peresning qo‘li bo‘sh. Bu Superliga tashkil etilishini anglatadimi? Aslida, hozircha emas. Superliga albatta tashkil qilinadi deyishga hali erta. Esingizda bo‘lsa, 2021 yilning bahorida barcha top-klublar ham turnirni tashkil etish g‘oyasini qo‘llab-quvvatlamagan edi.
“Bavariya” va “PSJ” Germaniya va Fransiyaning boshqa jamoalari kabi turnirga kiritilmadi. Umuman olganda, o‘shanda loyihaga Angliya, Italiya va Ispaniyadan bor-yo‘g‘i 12 ta klub qo‘shilgan edi. Harakat, albatta, ommaviy emas edi. Bundan tashqari, "PSJ" hali ham Superligaga qarshilik ko‘rsatayotgani va boshqa jamoalardan yordam izlayotgani haqida dalillar allaqachon paydo bo‘ldi. Shu bilan birga, Superliga g‘oyasi UYEFA va FIFA bosimi ostida emas, balki ingliz jamoalari muxlislarining noroziliklari tufayli barbod bo‘lganini unutmasligimiz kerak. Liverpul, Manchester va Londonda muxlislar klub egalarining klublar futbolini elitaga aylantirish istagini keskin qoralashdi.
Hali bu jihat yo‘qolgani yo‘q, bu masalaga yechim topilmagan. Mish-mishlarga ko‘ra, yangi loyihada 80 ga yaqin klublar ishtirok etishi taklif qilinmoqda, bu esa kichik jamoalarning eng yaxshilar bilan raqobatlashish imkoniyatlarini saqlab qolishi kerak. Biroq, hozircha bu muxlislarga ma’qul keladigan qadamdek ko‘rinmayapti.
UYEFA va FIFA nima qilmoqda? UYEFA sud qaroriga vazminlik bilan munosabat bildirdi. Aftidan, tashkilot bunga nafaqat ma’naviy, balki tashkiliy jihatdan ham tayyor edi. Kelgusi yil Chempionlar ligasining yangi formatdagi ilk mavsumi bo‘lib o‘tadi, unda ishtirokchilar ko‘proq bo‘ladi va top-klublar o‘rtasida ko‘proq o‘yinlar o‘tkazish rejalashtirilgan. Qolaversa, UYEFA Chempionlar ligasiga Yevropadan tashqarida bo‘lgan boshqa klublarni ham taklif qilishi mumkinligi haqida gap ketmoqda va bu katta ehtimol, Saudiya Arabistoni bo‘lishi kutilyapti.
FIFA ham sud qarori tufayli vahimaga tushmaydi. Sud qaroridan bir necha kun oldin xalqaro tashkilot o‘zining yirik turniri – 32 nafar ishtirokchi ishtirokida klublar o‘rtasidagi jahon chempionatini e’lon qildi, unda top-klublar o‘zaro o‘ynash uchun qo‘shimcha imkoniyatga ega bo‘ladi. Turli format, lekin Superliganing mohiyati bilan bir xil.
Qanday bo‘lmasin, UYEFA va FIFA hali ham muhim bosim dastagiga ega. Yevro va jahon chempionatlaridagi futbol darajasi haqida nima deysiz, lekin futbolchilarning o‘zlari uchun bu musobaqalar muhimligicha qolmoqda. UYEFA va FIFA Superliga klublari vakillarini ushbu turnirlarda ishtirok etishiga yo‘l qo‘ymaslik mexanizmini topishi mumkin. Sud qarori futbolga qanday ta’sir qiladi? Hozircha buni hech kim tushunmaydi. Hozir Superliga yaqin orada tashkil etilishiga ishonishga asos yo‘q. Biroq, klublarning o‘z ta’sir kuchiga ega bo‘lishi muhim, birinchi navbatda UYEFAda.
Endi tashkilotga bosim o‘tkazish mumkin bo‘ladi, shunda jamoalarga bundan ham ko‘proq pul tushadi. Bundan tashqari, voqealarni rivojlantirishning yana bir varianti paydo bo‘ladi, biz uni shartli ravishda "Seltik" va "Reynjers yo‘li" deb ataymiz. Taxminan yigirma yil muqaddam Shotlandiya futboli gigantlari Angliya Premyer-ligasida o‘ynash huquqini qo‘lga kiritishni istashi bilan bog‘liq mavzu qizg‘in muhokama qilingan, biroq UYEFA bu urinishlarga to‘sqinlik qilib, ularni Chempionlar ligasida o‘ynash huquqidan mahrum qilish bilan tahdid qilgandi. Endi "Seltik" va "Reynjers" bu mavzuga qaytishlari mumkin, chunki ularda muqobil bor.
Shotlandiyada ular ob’ektiv sabablarga ko‘ra oddiy pul ishlay olmaydilar, bu so‘nggi 20 yil ichida Glazgodagi guruhlarning degradasiyasiga olib keldi. Shu tariqa, «Seltik» va «Reynjers» Superligaga qo‘shilish bilan tahdid qilib, UYEFA bilan savdolashishni boshlashi mumkin. Rossiya futboli uchun imkoniyat bormi? Negadir ko‘pchilik UYEFA nazorati ostida bo‘lmaydigan Superliga Rossiya klublari uchun xalqaro maydonga qaytish imkoniyati bo‘lishini allaqachon qayd etgan. Biroq, bu hali ham orzu-umidlardan boshqa narsa emasdek ko‘rinadi.
Mahalliy klublarni chetlatish UYEFAning prinsipial pozisiyasi emas. Esingizda bo‘lsa, Rossiya yoshlar terma jamoalari saralash jarayoniga qabul qilingani e’lon qilingach, ko‘plab Yevropa federasiyalari bunday o‘yinlarni boykot qilishlarini ma’lum qilgan edi. Shu munosabat bilan Angliya va boshqa mamlakatlarning top-klublari nima uchun rus jamoalari bilan o‘ynashni xohlashlari unchalik aniq emas. Boshqa tomondan, bu UYEFA bilan muzokaralarda qo‘shimcha bahs bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, "Seltik" va "Reynjers yo‘liga" qaytsak, bu ichki milliy ligani yaratish imkoniyatidir.
Albatta, Belarus, balki Qozog‘iston va qo‘shni mamlakatlar klublari bilan raqobat qiziqarli narsaga o‘xshamaydi. Biroq, UYEFA parchalanishning oldini olish uchun barcha choralarni ko‘radi, albatta.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
