Испания чемпионатида рақибидан ўн очкога олдинлаб кетган “Реал” кетма-кет икки ўйинда дуранг ўйнади. Иккинчи ўйинда “Реал”нинг бир нечта футболчиси ва мураббийлар штабидан ҳам икки киши майдондан четлатилди. Моуриньо ҳам. Жамоа руҳиятида муаммолар пайдо бўлди. Тўғри, “Реал” гуёки ўзига келгандек, кейинги икки учрашувни бир хил – 5:1 ҳисобидаги ғалаба билан якунлади. Лекин...
Очколарнинг йўқотилиши “Барселона”дан кўра кўпроқ “Реал”ни мувозанатдан чиқаришини пайқаб қолдик. Мана шу ерда менимча, Жозе Моуриньонинг характери жамоага сингиб борганлигини кузатишимиз мумкин. Мураббийнинг яхшигина руҳшунос эканлиги, футболчиларни босимдан халос қилиш фазилати ҳақида кўп гапирилади. Моуриньо ҳар ерда ўз шогирдларини дунёда энг кучли эканини таъкидлашдан чарчамайди, шу орқали уларни руҳини кўтаргандек бўлади. Лекин амалдаги баъзи ҳолатлар акс таъсир қилаётганини ҳам кўришимиз мумкин. “Барса”дан учралган мағлубиятларда ҳам, гуёки, футболчиларда “Барса”ни ютишга ишонч йўқлигидан мураббийнинг ўзи нолиганди. “Ечиниш хонасида футболчилар орасида “Барселона”ни ютиб бўлмайди, деган фикр шаклланиб қолган” – деганди Жозе. Лекин бу фикрни аслида ким уйғотди? Наҳотки, Рамос, Касильяс, Роналду каби жангчилар бировдан қўрқса?
Бу фикрни аслида мураббийнинг ўзи уйғотган. Аслида ишончсизлик Жозенинг ўзида бор. Айнан мана шу ишончсизлик уни футболдан ташқарида ҳам курашишга ундади. Ўз вақтида стадион чимини атайлаб ўстириб қўйилиши, матбуот анжуманларида рақибнинг жиғига тегиш, гуёки “Реал”га қарши “фитна” борлиги ҳақида турли гап-сўзлар орқали ўзини мувозанатдан чиққандек тутди ва бу ҳам ўз навбатида “Реал”га таъсир қилган. Айтайлик, чимни ўстириб қўймасак, “Барселона”ни юта олмас экапнмиз-да, деган фикр “Реал” футболчининг онгига сезилмасдан кириб борган, ўз-ўзидан рақибнинг кучи ҳақида янада қўрқинчлироқ тасаввур пайдо бўлгани эътибор.
Ўша дуранглардан сўнг, яна жазава бошланди. Хўп, ҳакам ён босибди ҳам дейлик – “биз ҳали олдиндамиз, “Нау камп”да ҳам ютқазмаймиз, биз анча кучайганмиз” қабилидаги ёндошув айнан ҳозирги пайтда кўпроқ фойдали эмасми? Менга нима? Ажаб бўпти.
Вадим Абрамов ҳам олимпиячилариимзга нисбатан айнан мана шундай хатога йўл қўйди деб ўйлайман. Ўз шогирдларига тўлалигича ишонган мураббий ҳеч қачон рақибни енгишнинг бошқа усуллари ҳақида ўйлаб ҳам ўтирмайди. Барибир, майдондаги курашга урғу берган мураббий доимо ғалаба қозонади. Майли, айнан ўша учрашувда юта олмас, лекин мана шу йўналиш кейинчалик жуда кўп ғалабаларга замин яратади.
Австралияга қарши ўйинда ўйиннинг хаддан ташқари кечки соатга қўйишга ҳаракат қилингани ва шу орқали рақибни кучсизлантиришга ҳаракат қилиш бизга нима берди? Кейинчалик, ўйин эртароқ вақтга кўчирилди. Аммо майдоннинг ҳолатига ҳам хавас қилиб бўлмасди. Аслида бунинг олдини олиниши ва “Бунёдкор” қилганидек, майдонни қоплама билан ёпиб, яхшироқ ҳолатда сақлаш мумкин эди. бу ҳам амалга оширилмади, гуёки, биз қорда улардан кўра яхшироқ ўйнаймиз, деб ўйладик шекилли. Албатта бу вазият ўйинда ўз самарасини берди, ноқулай шароитдан биз кўпроқ фойдаландик. Уч очкони қўлга киритдик. Лекин...
Биласизми, майдон ташқарисидаги ижобий ҳолатлардан фойдаланишни билган жамоанинг асосий иллати шуки, у майдон ташқарисидаги салбий ҳолатлардан ҳам тез таъсирланади. Биз ўзимизча кичик сюрприз қилиб, уч очкони олдик. Худдики, айнан мана шу қорли ҳаво туфайли ғалаба қозонгандек, тасаввурга эга бўлдик. Ғалабамизда ташқи омиллар ҳам муҳим аҳамият касб этгани сингиб бўлди. Ана энди, ташқи омиллар кўпая борди ва афсуски, бизнинг зараримизга. БАА қўшимча очколарга эга бўлди. Абрамов ФИФА га ёпишиб, “истерика”га тушишни бошлади. Натижада жамоа ҳам асабийлаша бошлади. Натижа?
Абрамов миллий терма жамоамиздаги олтита футболчига сариқ карточка олишни буюрганида, термадаги бошқа футболчиларга салбий таъсир қилган бўлиши мумкин. “Нима, бу футболчилар қачондир майдонга туша олишмаса, бизнинг эплашимизга ишонмаяптими мураббий?” деган шубҳа пайдо бўлиши эҳтимол. Ана энди, майдон ташқарисидаги яна бир омил бўй кўрсатди – бу футболчилар яна бир ўйинни ўтказиб юборадилар. Хўш, энди майдонда қолган футболчиларнин руҳияти мувозанатини йўқотмайдими?
Яхшиси, энг тўғриси шуки, очко тўплаш, турнирда ғалаба қозониш, рақибидан ўзиб кетиш каби мақсадлар мураббийнинг ўзида бўлгани маъқул. Футболчилар эса, фақат ва фақат ўйинда майдонга тушиш ва ғалаба қозонишни ўйлашсин. Шуниси тинчроқ.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
