“Челси”–“маладес”. Ростан ҳам. Одатда, агар биз бирор жамоанинг мухлисибўлмасак, катта ўйинларда қандайдир муросасиз баҳс, чиройли зарбалар, шиддатли яккаркурашларни кутамиз. Бу табиий. Лекин, мабодо акси бўлсачи? У ҳолда футболдаги кураш тушунчаси устида яхшилаб ўйлаб олиш керак. Майдонда нафақат жисмоний, балки тактик, стратегик кураш ҳам кетади. Қуролни ким танласа, ўша ғолиб. Кўпинча.
Энди, “Челси” ва “Барселона” жамоаларини кўз олдингизга келтиринг ва футболда қандай факторлар бўлса, барча мезонлар бўйича солиштиринг. Ким фаворит? Албатта, “Барселона”нинг имкониятлари анча катта, шундаймасми? Жамоа бир неча йилдан бери бир хил таркибда, бир мураббий қўл остида тўп сурмоқда, таркибида жаҳоннинг энг зўр ўйинчиси тўп суради, нимаики ютиш керак бўлса, барчасини ютган, ютишга ҳаракат қиляпти. “Челси”чи? Яқинда мураббийини алмаштирган, АПЛ да ишлари кўнгилдагидек кечмаётган клуб. Четдан қараганда шундай. Хўш, “Челси” рақиби билан очиқ футбол ўйнаши керакмиди? Аҳмоқми Ди Маттео?
Биласизми, футболда нима муҳим? Энг асосийси ўйиндан олдин жамоа ўз олдига вазифа қўйиши ва буни бажара олиши! Умуман спортнинг мантиғи ҳам шу – юклатилган вазифани БАЖАРА ОЛИШ! Айнан қайси вазифа танланиши, бу танланган вазифа кимга ёқиш ёки ёқмаслиги бу умуман кейинги даражали масала, тўғрими? “Челси”нинг бош мақсади “Барселна”ни тўхтатиш эди, бу бир. Бу вазифани бажаришда унга қурол керак эди, бу икки. “Челси” мана шу услуб ва қуролни ўйиндан олдин танлади ва айнан мана шу услуб ва қуролда мақсадга эришди. Хўш, нима муаммо?
Ана энди, кеча майдонга тушган икки жамоани таҳлил қиламиз.Ҳар иккиси ҳам ўйинга нисбатан битта мақсад ва вазифа белгилади. “Челси”нинг вазифаси – “Барселона”даги тажовузкорлик ва ҳужумкорликни бартараф этиш. “Барселона”нинг вазифаси – рақиб ҳимоя қурғонини ёриб ўтиш. Бу ўйиндаги ҳолат ёки жараёндан келиб чиқиб белгиланмади, биз ҳам, сиз ҳам, Гвардиола ҳам, умуман ҳамма ўйиндан олдиноқ билган эди – ким нима билан шуғулланишини. Хўш, вазифани ким уддалади? “Челси”! Нега энди, ўз вазифасини уддалай олмаган “Барселона”ни эмас, буни ажойиб шаклда уддалаган “Челси”дан хафа бўлишимиз керак? “Стемфорд Бриж”да, ўз майдонида ҳимояга ётиб олиш нотўғрими? Нима фарқи бор? Бошқа йўли бормиди?
Балки, “Челси” ветеранлари сўнгги жангга тушгандек тушишлари, биз ҳар икки томонга ўнлаб вазиятларни ва голларни кўриб, ўйин 5:5 тугаши ҳам мумкин эди. Шундай бўлганида, ҳамма “Челси”га рахмат айтаётган, ажойиб футбол учун миннатдор бўлаётган бўларди. Балким. Лекин бошқа тарафдан олсак, у ҳолда “Челси” вазифани бажара олмаган, рақиб ноғорасига ўйнаган бўлмасмиди?
“Барселона” устидан ғалаба қозониш осон эмас. Ҳатто “Милан” ўз майдонида 0:0 ўйнагач, футбол оммасидаги асосий ибора – “Барселона” “Сан Сиро”да эплай олмади” бўлгандан кейин, хулоса ўзингиздан. Кўпчилик “Барселона”га қарши ўйнашнинг ягона йўли бор – бу ҳимояга ётиб олиш деб ўйлашади. Аслида бу “Барселона”га қарши ўйинлардаги муваффақият калити эмас. Сабаби, Гвардиола шогирдларига қарши ҳудди шу тактикада ҳаракат қилган элликта жамоанинг атиги 2-3 таси ғолиб бўлган холос, тўғрими? Яъни бу ерда калит – услубда эмас. Агар гап услубда бўлганда, биз “Барселона”ни жуда кўп маротаба иложсиз аҳволда кўрардик. �Бу ерда асосий нуқта – айнан мана шу мушкул вазифани бажара олишда. Ким бажара олса, ўша ғалаба қозона олади. “Челси” бажарди.
Мен лондонликларни ушбу жуфтликда фаворитга айланди, дея олмайман. “Нау-камп”даги ўйин ярим финалнинг давоми саналса-да, буям алоҳида мақсад, алоҳида вазифа. Асосийси “Челси” биринчи ўйиндаги вазифани бажара олди. Бунга қойил қолмасдан иложи йўқ.
Ди Маттео катта тактик қопқон қуриб, “Барселона”ни қамаб ташлади, деб ўйламайман. “Челси”га ёрдам берган энг катта устунлик, қайтараман, танланган тактика эмас, мана шу тактиканинг ижроси эди. Тажрибали футболчилар нима учун, ким билан ўйнашаётганликларини жуда яхши билиб туришганди. Айтишингиз мумкин, ахир, “Барселона”да жуда кўп имкониятлар бўлди, агар бирортаси гол бўлганида, ҳаммаси бошқача бўлиши мумкин эди-ку, деб. Ҳақдирсиз Аммо бу футбол. Агар “Барселона” умуман хавфли вазиятлар ярата олмаганда, бу “Челси”нинг ютуғи эмас, “Барселона”нинг муаммоси бўларди...
P.S Дидье Дрогба кўп маротаба ўйинда ётиб олавергани ҳақида ҳам мунозаралар бўлиши табиий. Бу борада иккита фикрим бор.
Биринчиси, “Барселона”га қарши бир хил динамикада ўйнай қийин. Шунинг учун тўхталишлар, стандартларнинг кўп бўлиши “Челси”га қўл келади. Ўйини бир нечта кичик эпизодларга бўлиб олиш ва ҳар бир эпизодни ўз фойдасига ҳал этишга ҳаракат қилиш, бу “”Челси”нинг асосий қуроли эди. Дрогба мана шу услубда мана шу ролни ўйнади.
Иккинчиси, Дидье Дрогба фаолиятини тугатиш арафасида ЕЧЛ финалига чиқишини ҳаддан зиёд истаган бўлиши мумкин. Натижада ўзига жуда кўп вазифа олди, ғалаба қозонишни жуда қаттиқ истади. Шу даражадаки, унинг жисмоний ҳолати буни кўтара олмайдиган даражада. Ахир у ҳам беш йил олдинги Дрогба эмас-ку. Русчасига айтганда “через не могу” ўйнаш, Дрогбага ортиқча жисмоний юклама келтириб чиқарган бўлиши ҳам эҳтимол.